Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Ko‘chat urug‘ini o‘ndirib olish uchun kerak bo‘lgan rom, go‘ng va chirindi 
tuproq aralashmalarini xisoblash. 
 
Ekinlar 
E
kish
 
mu
ddat
i 
P
ar
 
n
ik
 
tu
ri
 
Qatlam 
(aralashma) 
Urug‘ 
normasi 
 
1 ga 
Go‘ng 
Chirindi 
tuproq 

---

64 
 
go‘n
g
 

ch
iri
n
di
 
 
 
1ga
 
1rom
 
u
ch
u
n
 
uchun 
rom 
lar 
soni 
 
om
-ga
 
Jami
 
rom
 
u
ch
u
n
 
1 
romg
a
 
Jami
 
rom
 
u
ch
u
n
 
Ertaki
 
karam
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O‘rtaki
 
karam
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O‘rtaki
 
pomidor
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Qalampir
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Baqla jon
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2 - K o‘ ch a t l a r n i ye t i sh t i r i sh. 
1.Sabzavot ko‘chatlarini 1-2 chin barg chikarganidan so‘ng, ular pikirovka 
qilinadi . Buning uchun yarim issiq parniklardan foydalanamiz. Yarim issiq 
parniklarga 40 sm kalinliklarda go‘ng 15 sm qalinlikdai chirindi tuproq solinadi. 
Sabzavot ekinlarini quyidagi sxemalarda pikirovka qilinadi :
karam 5x5sm,qalampir 5x4 sm, baklajon 5x6,5x5 sm, pomidor 6x6 sm. 
2. Sabzavot ko‘chatlari dalaga quyidagi sxemalarda o‘tkaziladi, ertaki karam 
60x30sm, urtaki karam 70x30 sm, kechki karam 60 x60 sm, qalampir 70x25sm, agar 
70x70sm, sxemada bulsa xar uyda ikkitadan koldirilishi kerak . 
Pomidorning ertaki navlari 90x50x30 sxemada eqiladi.
 
Qattiq plastmassa uyachali kassetalarda ko‘chatlarni yetishtirish texnologiyasi 
keng tarqalmoqda. Odatda ular kvadart shaklda tayyorlanib, o‘lchamlari – 34×34 sm, 
40×40 sm bo‘lib qo‘lda tashish uchun qulay va sig‘imlari turlicha (18 dan 100 sm
3 
gacha). Uyachalar soni 25 (5×5 qatorli), 49, 64, 100, 144 mm bo‘lishi mumkin. 
Kassetlardagi uyachalar tubi teshikli hamda teshiksiz bo‘lib, ko‘chat o‘tkazishda 
tuprog‘i bilan birga olinadi (8-rasm). 
9-rasm.
Ko‘chat yetishtirish uchun turli plastmass tuvakcha va kassetalar
Sifatli ko‘chat negizida yuqori mahsuldorlik mujasam etilgan bo‘lib, ulardan 
foydalanish bilan sabzavotlardan yaxshi hosil olish mumkin. Sabzavot ekinlarni jahon 

---

65 
sabzavotchiligi amaliyotida plastmass kassetlardan foydalanib sabzavot ekinlarining 
ko‘chalarini yetishtirish texnologiyasi keng tarqalagan. Ushbu texnologiya: urug‘ 
xarajatini kamaytiradi; yagonalashga xodjat qolmaydi; ko‘chat yetishtirish davrida 
o‘sish va rivojlanish jarayonlarini boshqarish imkoniyatini beradi; ekishda ildiz tizmi 
to‘liq saqlanadi; maysa va ko‘chatlar doimiy joyga tez moslashib, 100% tutib ketadi 
hamda ekishdan keyingi lohaslik kuzatilmaydi; ekishda so‘ng o‘simliklar bir tekis 
rivojlanadi; ko‘chat o‘tkazilgan davrda kasallik va zararkunandalarga chidamliligi 
ortadi; shartli maydondan ko‘chat chiqishini ko‘paytiradi; ko‘chatlarni turli o‘sish va 
rivojlanish bosqichlarida tezkor va samarali ta’sir ko‘rsatish imkoniyatini beradi; 
ishlab chiqarish madaniyatini, ish sharoiti yaxshilab mehnat xarajatlarini kamaytiradi.