Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

 
YII.4.Mavzuni o’zlashtirish uchun materiallar (elektron shaklida) 
 
 
 
 
 
 

---

4 
Kirish. 
 
Aholi salomatligi, uning energetika, ichimlik suvi va oziq-ovqat ta’minoti 
yangi ming yillikdagi eng chuqur va global muammo hisoblanadi. Bugungi kunda 
yer sharida qariyb 7,5 mlrd. dan ortiq kishi yashamoqda va har 50 yilda aholi ikki 
barobarga ortmoqda. Shu bois insoniyatni oziq-ovqfat bilan ta’minlash masalasi 
birinchi o‘ringa chiqmoqda. Inson hayotida sabzavotlarning ahamiyati katta. Ular 
tarkibida turli xildagi biologik faol moddalar ko‘p bo‘lganligi uchun ularni 
“salomatlik sarchashmalari” deb ham yuritiladi.
Sabzavot va poliz tarkibida inson salomatligi uchun zarur bo‘lgan 
vitaminlarni 15 tasi mavjuddir, mineral tuzlar, fermentlar, fitont-sitlar va boshqa 
biologik faol moddalarning ko‘pligi ular insonlarning muhim oziqa moddasi 
ekanligidan dalolat beradi. Shunga ko‘ra aholi hayotini davomiyligi va mehnatga 
layoqatliligi sabzavotchilikni rivoj-lanishiga bog‘liq bo‘ladi. 
Sersuv mevasi va etli qismi oziq-ovqatga ishlatiladigan bir yillik, ikki yillik 
va ko‘p yillik o‘tchil o‘simliklar sabzavotlar deb ataladi. Sabzavotchilik dunyo 
dehqonchiligida eng qadimiy asosiy va yetakchi tarmoqlardan hisoblanadi. Sabzi, 
sholg‘om, sarimsoq, lavlagi 2 ming, karam, bodring, piyoz kabilar 4 ming yildan 
beri ekiladi. Markaziy Osiyoda, ya’ni bizda qovun eramizdan ilgari ham yetishti-
rilgan. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 20 noyabrdagi PQ-
4020-sonli “Issiqxona komplekslarini rivojlantirish uchun qo‘shimcha shart-
sharoitlar yaratish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra quyidagilar 
belgilandi:
Meva-sabzvot mahsulotlarini ishlab chiqarish, tayorlash, saralash, kalibrlash, 
qadoqlash va eskport qilishning butun zanjirini o‘z ichiga oluvchi meva-sabzavot 
ishlab chiqarishning klaster shaklini, shu jumladan, davlat-xususiy sheriklik 
shartlari asosida joriy etish; 
Zamonaviy issiqxona komplekslari tashkil etish bo‘yicha istiqbolli loyihalar 
doirasida jami respublika bo‘yicha 105 ta loyiha amalga oshirish va bu orqali 800 
gektar maydonda zamonaviy issiqxonlar qurish va 4 ming 481 yangi ish o‘rin 
yaratish;