Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Bodring navlarining ta’rifi 

---

~ 368 ~ 
 № 
NAV BELGILARI 
NAVLAR 
1. 
Nav tarixi: 
kelib chiqish joyi
rayonlashtirilgan yili
rayonlashtirilgan joyi
2. 
Poyasining uzunligi 
 
 
 
 
3. 
Barg plastinkasining shakli va kattaligi 
 
 
 
 
4.
Tugunchasi:
tuklanganligi
tuklarining rangi
5. 
Barrasi: 
diametri (
sm
)
uzunligi (
sm
)
shakli indeksi
shakli
yuzasi
fonining rangi
shakllari (rasmi)
ko‘ndalang kesmi
6. 
Urug‘ligi: 
rangi
to‘ri
asosining shakli
7. 
Vegetatsiya davri 
8. 
Kasalliklarga chidamliligi 
10. 
Ta’m sifatlari 
11. 
Ishlatilishi 
 Material va jihozlar: 
1. 5-6 ta rayonlashtirilgan bodring navining yangi uzilgani, 
ko‘k va urug‘lik mevasi yuzasi, yuzasidagi tasviri, uning shakli, tugunagining 
tuklanish shkalasi, urug‘lik mevasining to‘rlanishi – 2 ta; 2. Sabzavotchilikka oid 
spravochnik va o‘quv qo‘llanmalar – 12 ta; 3. Rayonlashtirilgan navlarning katalogi – 
12 ta; 4. Chizg‘ichlar, shtangentsir-kullar, osh pichoqlar, lupalar – 25 ta.
 
 
 
 
 

---

~ 369 ~ 
24-Amaliy mashg‘ulot 
 
Qovoqcha va patisson sabzavot ekinlari navlari bilan tanishish 
 
Halq xo‘jaligidagi ahamiyati va tarqalishi.
Qovoqcha va kulcha qovoq ovqatga 
tuganaklari hamda mevasi ishlatiladigan oziq-ovqat sabzavotlariga kiradi. 
Bodring mevasi asosan 7-10 kunligida yangi o‘zilgan holida iste’mol qilinadi. 
Marinadlab va konservalab ishlatiladi. 5 
sm
gacha bo‘lgan 2-3 kunlik hamda 5-9 
sm 
uzunlikdagi 4-5 kunlik barra bodringlar marinadlanadi. Bodring kaloriyaliligi 
jihatidan ko‘pchilik sabzavotlardan keyin to‘radi. Biroq u yuqori mazaliligi hamda 
parhez xususiyati bilan er yuzida keng tarqalgan. Bodring mevasi 4-5% quruq 
moddaga, shu jumladan 2% atrofida shakar, 1% oqsil, 0,1% yog‘, 0,7% biriktiruvchi 
to‘qima, 0,4% kulga ega. Uning tarkibidagi ko‘l asosan kaliy va fosfordan iborat. 
Bodring mevasi ishtahani ochadi hamda boshqa ovqatlarni hazm qilishga yordam 
beradi. 
Qovoqchalarning 7-10 kunlik hosili yig‘ib olinib qovurish va ikra tayyorlashda 
foydalaniladi. Diametri 3-5 
sm
bo‘lgan 2-4 kunlik kulcha qovoqchalar marinadlash 
uchun, diametri 6-10 
sm
bo‘lgan 5-10 kunliklari esa, tuzlash uchun ishlatiladi.
Qovoqcha va kulcha qovoqchalarning pishgan hamda pishib o‘tib ketgan mevalari 
chorvaga oziq sifatida ishlatiladi. Qovoqcha hamda kulcha qovoq 5-6% quruq 
moddaga, 2-3,5% shakarga, 20-40 
mg%
S vitaminga ega. Shuningdek pektin 
moddalariga boy. Ular parhez mahsulotlar sifatida katta ahamiyatga ega. 
Qovoqcha, ayniqsa kulcha qovoqlar asosan mamlakatimizning janubiy 
rayonlarida uncha katta bo‘lmagan maydonlarda yetishtiriladi. Ular erta yozda 
losilga kirib, tezpishar serxhosil ekin sifatida qimmatlidir.