Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

6.
Xo‘jalik belgilari:
 
O‘suv davri
 
Saqlanuvchanligi
 
Kasallikka chidamliligi
 
Tashishga chidamliligi
 
 
Material va jihozlar. 
. Qovoq turlarini aniqlovchi jadval – 2 ta. 2. Qovoqni 
har xil turlari mevasining rasmi – 2 ta. 3. Yangi uzilgan va gerbariy qilingan 
o‘simliklar va rayonlashtirilgan 5-6 ta navning mevasi. 4. Rayonlashtirilgan qovoq 
navlari katalogi – 7-8 ta. 5. Pichoq, lagan, chizg‘ich va shtangentsirkul – 10 ta.
 
23-Amaliy mashg‘ulot 
Bodring sabzavot ekinlari navlari bilan tanishish 
 
Topshiriqdan maqsad. 
O‘quvchilarni Respublikamizda rayonlash-tirilgan 
bodring va sabzavot qovoqchalarining navlarini morfologik tuzilishlari va bir navni 

---

~ 365 ~ 
ikkini navdan farqini o‘rgatishdir. 
Uslubiy 
ko‘rsatma. 
Bodring 
(
Cucumia 
satous 
L.
) 
– qovoqdoshlar 
(
Cucurbitaceceae
) oilasiga mansub bir yillik o‘tsimon o‘simlik. Uning poyalari 4-5 
dona barg hosil qilgan fazasida yerga yotib oladi va er sathi bo‘ylab palak otib ketadi 
yoki atrofidagi buyumlarga chirmashib yuqoriga qarab o‘sadi. 
Asosiy poyasi 
bodringning naviga va o‘sayotgan joyining sharoitiga qarab 50-80 
sm 
dan 2 
m 
gacha qadar etadi va undan ham oshib ketadi. Bodring o‘simligining eng 
muhim xususiyati shundan iboratki, uning asosiy va yon shoxlari nam tuproqqa tegsa, 
bo‘g‘imlaridan qo‘shimcha ildizlar chiqara oladi. Bodring 
barglari 
uning naviga qarab 
yuraksimon, chetlari qirrali-yuraksimon va yuraksimon-parrak shaklida bo‘lishi 
mumkin. 
Gullari 
ayrim jinsli – ya’ni erkak va urg‘ochi gullardan iboratdir.
Erkak gullar barg qo‘ltiqlarida joylashgan bo‘lib, qalqonsimon gul to‘plamini hosil 
qiladi, urug‘ochi gullar barg qo‘ltig‘ida, ko‘proq yon shoxlarida bir donadan (kamdan-
kam hollarda 2-3 dona) joylashgan bo‘ladi. Urg‘ochi gullarning tugunchasi pastda 
bo‘lib, usti qalin tuk bilan qoplangandir. Bodring 
mevasi 
– ko‘p urug‘li soxta mevadan 
iborat. Mevalari ovqat uchun turli yoshda, lekin etilmagan holda iste’mol qilinadi. 
Bodring mevalari sharsimon shakldan tortib, ilonsimon egri-bugri shaklgacha 
uchraydi. Bodring 
urug‘lari 
cho‘zinchoq, ellipssimon shaklda bo‘lib, oq yoki sariq 
rangga ega. Urug‘larining absolyut og‘irligi 16-40 
g 
bo‘lib, normal unuvchanligi 5-6 
yilgacha saqlanadi.