Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Parvarishlash.
Ko’chatlar tutgandan so’ng qator oralariga birinchi 
kompleks ishlov beriladi: qator oralari yumshatiladi, oziqlantiriladi va o’simlik 
bo’g’zi qo’lda chopiq qilinadi. Jami qator oralariga 2-3 marta ishlov beriladi. 
Tuproq namligi dala nam sig’imiga nisbatan 80-90 % bo’lishi kerak. Ertangi 
karam sizot suvlari chuqur joylashgan bo’z tuproqlarda 8-9 marta, yuza 
joylashgan yerlarda 5-6 marta, kechki karam esa 11-12 va 7-9 marta hisobida 
sug’oriladi. 
O’rtacha sug’orish normasi gektariga 600-700 m
3
. Karam ekinini sug’orish 
soni, muddati va normalari tuproqsharoitiga, yer osti suvlarining joylashish 
chuqurligiga va naviga qarab belgilanadi (89 - jadval). 
Karam boshlari shakllanayotgan va pishish davrida ekinni tez-tez, har 6-8 
kunda sug’orib turish lozim.
Kechki karamni sug’orish ko’chat o’tkazilishi bilanoq boshlanadi. Yer osti 
suvi chuqur joylashgan bo’z tuproqli yerlarga ekilgan kechki karam bosh o’ray 
boshlaguncha har 8-10 kunda sug’oriladi. Karam boshlar shakllana boshlaganda 
sug’orishlar har 6-7 kunda yetilish davrida esa har 10-12 kunda sug’oriladi.
Kechki karamni sug’orish oktyabr oyida, hosilni yig’ib olishdan ikki-uch 
hafta oldin to’xtatiladi. 
Ekinga dastlabki ishlov berishda ekin qator oralari kulg’tivatorlar bilan 5-6 
sm chuqurlikda yumshatiladi. Keyingi ishlov berishda esa yumshatish 

---

173 
chuqurligi 10-12 sm ga yetkaziladi. Karamboshlari shakllana boshlab, o’simlik 
barglari o’sib ketib, kulg’tivator tishiga xalaqit bera boshlaganda ishlov 
to’xtatiladi. Ekin qator oralarini yumshatish ko’pincha chopiq qilish va 
oziqlantirish bilan bir vaqtda olib boriladi. 
Qator oralarini yumshatish, o’simlikning yer ustki qismlarida ko’pincha 
ildizlar hosil bo’lishiga undaydi va u juda baquvvat bo’ladi. Ertagi karam 
ko’chatlari ildiz olgandan keyin bir marta, kechkisi esa ikki-uch marta chopiq 
qilinadi. Begona o’tlar bosgan va tuprog’i juda zichlashib ketgan uchastkalarda 
ekin qator oralarini mexanizatsiya yordamida yumshatishga qo’shimcha qilib 
ketmonda chopiq ham qilinadi.