Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali fitopatologiya fanidan

Qora chirish 
-
 
Alternaria radicina
. 
Qora chirish 
kasalligini - 
Alternaria radicina
zamburug’‘i qo‘zg‘atadi. Bu kasallik bilan 
o‘simlik dala sharoitida hamda ildizmevalarni saqlash davrida ham uchraydi. O‘simliklar unish 
davrida qora son kasalliklariga o‘xshab namoyon bo‘ladi. Avval ildiz bo‘g‘zida qoramtir dog’‘lar 
hosil bo‘lib, keyinchalik sarg‘ayib so‘liydi, barglar esa qurish bilan namoyon bo‘ladi. Ko’zgi nam 
xavoda zararlangan barglar chiriydi bularning usti yashil-jigarrang mog‘or g‘uborlar bilan 
qoplanadi. 
Ildizmevalarni saqlash vaqtida bularning ustki yoki yon tomonlarida quruq ezilgan qora 
dog’‘lar hosil qiladi. 
Infeksiya manbayi zararlangan urug‘lar, o‘simlik qoldiqlari va zararlangan ildizmevalar 
hisoblanadi. Kasallik qo‘zg‘atuvchilar mitseliy va konidiya holida qishlaydi. 
Preparat: Zararlangan a’zolardan qora g‘ubor olinib, preparat tayyorlanadi, konidiyalarni 
mikroskopda ko‘rish va rasmini chizish. 
Qora dog’‘lanish
- 
Alternaria tenuis.
 
Qora dog’‘lanish
kasalligini - 
Alternaria tenuis
zamburug’‘i qo‘zg‘atadi. Kasallik bilan 
o‘simlikni butun er ustki qismi, ya’ni barglari, gullari va urug‘lari zararlanadi. Zararlangan 
a’zolarda qora g‘uborlar hosil bo‘ladi. ~uborlar konidiya va konidiya-bandlaridan tashkil topgan. 
Kasallik qo‘zg‘atuvchi zamburug’‘ konidiyalar holida o‘simlik qoldiqlarida qishlaydi. 
Preparat: 
Alternaria tenuis
zamburug’‘ini mikroskopda ko‘rish. 
Fomoz
-
Phoma rostrupii.
 
Fomoz
kasalligini -
Phoma rostrupii
zamburug’‘i qo‘zg‘atadi. Kasallikning asosiy shakli, 
ildizmevalarni omborxona sharoitida saqlashda quruq Chirish bilan namoyon bo‘ladi. Dala 
sharoitida esa urug‘lik tuplarni qurishi bilan namoyon bo‘ladi. Zararlangan poya va urug‘liklarda 

---

qo‘ng‘ir rangli dog’‘lar hosil bo‘lib, binafsha rangda tovlanadi. Keyinchalik zararlangan a’zolar 
qurib, ustida kul rang nuqtalar-ya’ni kasallik qo‘zg‘atuvchining piknidalarini hosil qiladi. Asosiy 
kasallik manbayi zararlangan ildizmevalar bo‘lib, infeksiya o‘simlik qoldiqlarida piknidalar holida 
qishlaydi. 
Preparat: 
Phoma rostrupii
zamburug’‘ini mikroskopda ko‘rish.