Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali fitopatologiya fanidan

Xalqali Chirish
- 
Corynebacterium sepedonicum
 
Xalqali Chirish
kasalligini - 
Corynebacterium sepedonicum
bakteriyasi qo‘zg‘atadi. Bu 
kasallik uch xil ko‘rinishda bo‘ladi: 
1) so‘lish; 2) xalqali Chirish; 3) botiq Chirish. 
O‘simliklarda so‘lish formasi vujudga kelganda, ularning barglari sarg‘ayib, so‘lib qoladi, 
ayrim hollarda esa o‘simlikning bitta poyasidagi barglar so‘liydi. 
Kartoshkaning kasallangan tuganagining xo‘jayralari dastlab yumshab, och-sariq rangga kiradi. 
So‘ngra bu joylar asta-sekin o‘zaro tutashib qo‘ng‘ir rangli yaxlit halqa shaklini oladi. Kesib 
ko‘rilganda bunday dog’‘lar ko‘zga yaqqol tashlanib turadi. 
Tuganaklarning botiq Chirishi, avval ular sarg‘ish, moysimon bo‘lib, terisi ostida aylana 
dog’‘larni vujudga keltiradi. Bu botiq shaklidagi dog’‘larni faqatgiina kartoshkani tozalaganda 
ko‘rish mumkin. Kasallik qo‘zg‘atuvchi bakteriyalar zararlangan tuganaklarda qishlaydi. 
Preparat: Zararlangan tuganaklardan preparat tayyorlash va 
Corynebacterium sepedonicum 
bakteriyasini mikroskopda ko‘rish. 
 
Fitoftoroz
- 
Phytophtora infestans.
 
Fitoftoroz
kasalligini- 
Phytophtora infestans
zamburug’‘i keltirib chiqaradi. Bu kasallik 
o‘simlikni ikki xil shaklda, ya’ni barglarni zararlash va tuganaklarni zararlash bilan namoyon 
bo‘ladi. Zararlangan barglarning chetlaridan yoyilgan qo‘ng‘ir dog’‘larni ko‘rish mumkin. Bargning 
orqa qismidagi dog’‘larning ustida oqish g‘uborlarni ko‘rish mumkin. Zararlangan tuganaklarning 
ustki qismida turli shakldagi qo‘ng‘ir dog’‘larni ko’zatish mumkin. Kasallik qo‘zg‘atuvchilar o‘lik 
o‘simlik qoldiqlarida oospora holida saqlanadi. 
Preparat: 
Phytophtora infestans
zamburug’‘ini konidiyalarini mikroskopda ko‘rish. 
Chirish.
Kartoshkani saqlash davrida ikki xil Chirish ya’ni zamburug’‘lar ta’sirida-quruk, 
bakteriyalar ta’sirida esa-xo‘l Chirish yo’zaga keladi. Kartoshkani qishki saqlash davrida fo’zarioz 
yoki quruq Chirish va xo‘l bakteriyali Chirish ko‘proq uchraydi. 

---

a) Tuganaklarni