Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali farmakognoziya



Download 408,02 Kb.
bet2/11
Sana08.02.2022
Hajmi408,02 Kb.
#436400
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
4витаминлар

Vitaminlar - organizmning xayotiy faoliyati, ko’payishi, o’sishi uchun kerakli, kimyoviy tarkibi jixatidan har xil past malekulali moddalar guruxidir.
Hozir vitaminlarning kimyoviy tuzilishi aniqlangan bo’lsada, eski odat bo’yicha ular “vitamin” so’zi va lotin alfavitining bosh xarflari bilan ataladi.
Deyarli barcha vitaminlar o’simlik organizimida sintezlanadi. Faqat vitamin A va D xosil qiladigan birikmalar-provitaminlar o’simlik to’qimalarida sintezlanib, xayvon organizmiga o’tgandan so’ng ular o’z vitaminiga aylanadi.
Odam va xayvonlar organizmi ko’pchilik vitaminlar faqat o’simliklardan oziq-ovqat bilan birga oladi. SHuning uchun ovqat maxsulotlari tarkibida vitaminlarning yo’qligi yoki biror-bir vitaminning xazm bo’lmasligidan-avitaminoz kasali kelib chiqadi.
Ovqat bilan vitaminning kam tushishi yoki yomon xazm bo’lishi-gipovitaminoz kasali kelib chiqadi. Aksincha, ovqatlar bilan vitaminlarni ko’proq tushishi-gipervitaminoz deb ataluvchi kasallikni keltirib chiqaradi.
O’simliklar o’sa boshlagan birinchi kunidanoq to’qimada vitaminlar biosintezi boshlanadi. Ularning miqdori o’simliklarni o’sish davrida doimo o’zgarib turadi. Bu o’zgarish juda ko’p faktorlarga bog’liq. Xususan, o’simliklarni o’sish joyi va iqlimi, yorug’lik, mineral va organik o’g’itlar, namlik, mikroelementlar, tuproqdagi mineral tuzlar tarkibi va kontsentratsiyasi xamda kislotali sharoit vitaminlarni biosinteziga ta’sir ko’rsatuvchi faktorlar hisoblanadi.
Vitaminlar erituvchilarda erishiga qarab ikki guruhga bo’linadi.
1. Suvda eruvchi vitaminlar – B1, V2, V6, RR, N, R, S va U vitaminlar, pantaten, folat, para-aminobenzoat kislotalar, inozit va boshqalar.
2. Yog’larda eruvchi vitaminlar – A, D, Ye va K1 vitaminlar.
Ayrim vitamin bo’lmagan moddalar organizmda oddiy reaktsiyalar orqali vitaminlarga aylanishi mumkin. Bunday moddalar provitaminlar deyiladi. Bunga karotinoidlar misol bo’ladi, karotinoidlar molekulasi 2 ta (-karotin) yoki 1 (- va -karotinlar) molekula A vitaminga aylanishi mumkin. Bundan tashqari, ayrim sterinlar (ergosterin) inson terisi ultrabinafsha nurlari ta’sirida D vitaminiga aylanishi mumkin.
Moddalar almashinuvining aloxida turlariga yoki organizmning aniq tuzilmalari faoliyatiga ijobiy ta’sir etuvchi, ammo organizmda almashtirib bo’lmasligi isbotlanmagan moddalar vitaminsimon moddalar deyiladi. Bunday moddalarga bioflavonoidlar (vitamin R), pangamat kislotasi (vitamin V15), paraaminobenzoy kislotasi (vitamin N1), orotat kislotasi (vitamin V13), xolin (vitamin V4), inozit (vitamin V8), karnitin (vitamin V5), metilmetioninsulfon xlorid (vitamin U), lipoevat kislotasi kiradi.



Download 408,02 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish