Toshkent davlat agrar universiteti andijon filiali «agrologistika va biznes»

Asoslangan esseni baholash ko‘rsatkichlari va mezonlari

• 
  mavzu mazmuniga mos kelishi;
  
• 
  mazmuni, fikri;
  
• 
  unga taaluqli muammoni oldindan ko‘ra bilish, shaxsiy nuqtai nazari, ma’lumotlar yetarliligi;
  
• 
  uslub: ifoda aniqligi, muayyanligi;
  
• 
  orfografiya
  

3. ILMIY TARZDAGI MATNNI YOZISH QOIDALARI

«Menimcha mamlakatimiz iqtisodi gullab yashnaydi, agarda ... » mavzusida asoslangan esse yozing.
1. Siz uchun
a) qiyin bo‘lmagan
b) unchalik qiyin bo‘lmagan
v) katta qiyinchiliklar yaratadigan ilmiy tarzdagi matn turlarini sanab bering.
2. Siz u yoki bu ilmiy tarzdagi matnlarni yozishingizda qanday qiyinchiliklarga duch kelasiz:
a) til bilan bog‘liq (grammatik, leksik) qiyinchiliklarga;
b) mazmunni ifoda etishdagi (ifoda etilganning mantiqiyligi, bog‘liqligi ) qiyinchiliklarga;
v) matnning asosiy turlari xususiyatlarini va uni tashkil etish qoidalarini bilmaslikdan kelib chiqadigan qiyinchiliklarga;
g) matnni rasmiylashtirish qoidalarini bilmaslikdan kelib chiqadigan qiyinchiliklarga.

4. AXBOROTNI OGZAKI RAVISHDA UZATISH

Bo‘limda ilmiy tavsifdagi ma’lumotlarni og‘zaki ravishda taqdim etish shakli – ma’ruza, shuningdek o‘quv topshirig‘ini bajarish natijasi – taqdimot qarab chiqiladi.
Gapirish – bu nutqiy o‘zaro harakat qilishning eng faol shakli bo‘lib uning yordamida og‘zaki ravishda muloqat amalga oshiriladi; ma’ruza, xabarlar bilan so‘zga chiqishda mustaqil faoliyat sifatida namoyon etiladi.
Auditoriya bilan aloqa o‘rnatish va saqlab turish. Nutqni boshlasholdidan 15-20 sek. psixologik pauza zarur hisoblanadi, aks holda aloqa o‘rnatish qiyin bo‘ladi.
Ko‘zlar orqali aloqa ham muhim rol o‘ynaydi. Suhbat davomida vaqtning 65% kam bo‘lmagan qismida ko‘z aloqasini ta’minlanishi ikki tomonning o‘zaro qiziqishini ortiradi, ko‘z aloqasi vaqtining 30% kamligi ikki tomonni bir-biriga qiziqishini kamligini bildiradi. Auditoriyada birorta shaxsga yoki guruhga qarab nutq so‘zlagan maqsadga muvofiq. Lekin butun e’tiborni o‘sha guruhga qaratish mumkin emas. Auditoriyani bir nechta guruhlarga bo‘lib olib, ularning har biriga navbati bilan e’tibor qaratib turish kerak.