Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti

Klient tupiga nisbatan xizmatlarni klassifikasiyalash. Klient tupiga nisbatan xizmatlarni klassifikasiyalash quyidagi xizmatlar guruhidan tashkil topgan:
- boshqa aloqa operatorlariga ko‘rsatiladigan xizmatlar (provayderlarga);
- korporativ klientlarga ko‘rsatiladigan xizmat turlari;
- individual foydalanuvchilarga ko‘rsatiladigan xizmat turlari.
Bu guruhlar bir biridan xizmatlar nomenklaturasiga va operator infrastrukturasini rivojlantirish darajasiga bo‘lgan talabga nisbatan ajralib turadi.
Boshqa operatorlarga ko‘rsatilayotgan xizmatlar nomenklaturasi bir qator ustunliklarga ega. Chunki boshqa operatorlar bilan munosabat yoki resurslarni optim sotish uchun sxemasi asosida quriladi yoki ma’lumotlar almashish xizmatiga olib keladigan teng kuchli munosabat asosida quriladi.
Korporativ klient yirik va kichik bo‘lishi mumkin. Kichik korporativ klientlar individual foydalanuvchilar ishlata oladigan xizmatlar (bazaviy telefon, kommutasiyalangan ulanish, DSL va boshqalar) to‘plamidan foydalanishlari mumkin.
Klientning ulanishi bo‘yicha xizmatlar klassifikasiyasi. Klientning ulanishi bo‘yicha xizmatlar klassifikasiyasi bazaviy xizmatlarni taqdim etish usulini aniqlashtirishga imkon yaratib beradi va ushbu xizmatni etkazib berish uchun ishlatiladigan infrastruktura asosida yotuvchi tarmoq ierarxiyasining quyi sathlarini ko‘rsatadi. Ulanish usullari quyidagilar bo‘lishi mumkin:
- komutasiya qilinayotgan telefon kanallari yoki ISDN kanalari;
- turli xil o‘tkazuvchanli qobilyatiga ega SDH kanallari;
- turli xil o‘tkazuvchanli qobilyatiga ega Frame Relay kanallari;
- turli xil o‘tkazuvchanli qobilyatiga ega ATM kanallari;
- turli xil o‘tkazuvchanli qobilyatiga ega Ethernet kanallari;
- xDSL (ADSL, SDSL, SHDSL)texnologiyalari;
- passiv optik tarmoqlar (Passive Optical Network, PON);
- koaksal sim va optik tola asosidagi gibrid tarmoqlar (HFC);
- simsiz aloqa tarmoqlari.
Yuqorida keltirilgan klassifikasiyalar asosida tavsiflab berilgan xizmatlarni aniqlashtirish mumkin. Masalan, «Internet tarmog‘iga Frame Relay kanali bo‘yicha va ADSL texnologiyasini ishlatgan holda ulanish» ikkita turli xil xizmatlarga bo‘linadi. Ulardan birinchisi operatorlar va korporativ klientlar uchun mo‘ljallangan, ikkinchisi korporativ va individual klientlarga.