Toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali kompyuter injiniringi fakulteti

2–kanal pog`onasi (kanal`n. pratokol) kanal uzatishlarini o`rnatadi va uzatadi, kadrlar bo`yicha sinxronizatsiiyalashni ta`minlaydi, xatolarni topish va tuzatish axborot oqimini boshqarish, kadrlar ketma - ketligini tartibga solishlarni ta`minlaydi.
1-fizik pog`ona (protokol fizicheskiy) fizikaviy kanallar koaksial kabel`, optik tolali kabel` yoki radiomuhit orqali bitlar ketma-ketligi bilan ish olib boradi. Fizik pog`ona fizik ulashlarni o`rnatish, faol holatda tutish va o`zini mexanik,
elektron va protsedurali vositalarini boshqarish, bitlar bo`yicha sinxronizatsiyalash, bitlarni dupleks yoki yarim dupleksli uzatish, ikki yoki ko`p nuqtali uzatish, fizik darajada ishdan chiqish xolatlari to`g`risida kanal darajasini ogohlantirishlarni ta`minlaydi.

42

Tarmoqqa nobog`lik

Amaliy

Taqdim etish

Seans

Transport

Tarmoq

Kanal

Fizik
Amaliy

Taqdim etish

Seans

Transport

Tarmoqqa bog`lik pog`onalar

Tarmoq

Kanal

Fizik

Ma`lumotlarni uzatish fizik

muxiti

2.1 – rasm. Ochiq tizimlar o`zaro bog`lanish etalon modeli.

43

T/R	Xizmat turlari				Pog`onalar
		Fizik	Kanal	Tarmoq	Transport	Seans	Taqdim	Amaliy
							etish
1.	Birpog`onali ob`ektlar autentifikatsiyasi			+	+			+
2.	Ma`lumotlar manba`i autentifikatsiyasi			+	+			+
3.	Kirish yo`li nazorati			+	+			+
4.	Ulash o`rnatishli aloqa konfidentsialligi	+	+	+	+		+	+
5.	Ulash o`rnatishsiz aloqa konfidentsialligi		+	+	+		+	+
6.	Ixtiyriy tanlangan maydonlar konfidentsialligi						+	+
7.	Ma`lumotlar oqimi konfidentsialligi	+		+				+
8.	Tiklanishli ulanish butunligi				+			+
9.	Tiklanishsiz ulanish butunligi			+	+			+
10.	Ulanishning ajratilgan maydoni butunligi							+

															44
	11.		Ulash o`rnatishsiz bog`lanish butunligi						+		+					+
	12.		Ulanishsiz ajratilgan maydon butunligi													+
	13		Manba`ni tasdiqlab rad etishlardan ximoya													+
	14.		etkazib berishni tasdiqlab rad etishlardan													+
			ximoya
		Xavfsizlikni ta`minlashni			xizmatlari va mexanizmlarini o`zaro bog`liqligi
		Mexanizm			Shifrlas	Raqaml		Kirish		Ma`lumot-		Almashuv		Marshrutizat			Arbitraj
T/		Xizmat			h	i imzo		yo`li		lar		autentif-		siyani			(muxokama)
								nazorati				ikatsiyasi		boshqarish
R										butunligi
1.		Birpog`onali ob`ektlar autentifikatsiyasi			+	+						+
2.		Ma`lumotlar manba`i autentifikatsiyasi			+	+
3.		Kirish yo`li nazorati						+
4.		Ulash o`rnatishli aloqa konfidentsialligi			+												+
5.		Ulash o`rnatishsiz aloqa konfidentsialligi			+												+
6.		Ixtiyriy tanlangan maydonlar konfidentsialligi			+
7.		Ma`lumotlar oqimi konfidentsialligi			+									+			+

45

8.	Tiklanishli ulanish butunligi	+			+
9.	Tiklanishsiz ulanish butunligi	+			+
10.	Ulanishning ajratilgan maydoni butunligi	+			+
11.	Ulash o`rnatishsiz bog`lanish butunligi	+	+		+
12.	Ulanishsiz ajratilgan maydon butunligi	+	+		+
13	Manba`ni tasdiqlab rad etishlardan ximoya		+		+			+
14.	etkazib berishni tasdiqlab rad etishlardan ximoya		+		+			+

46