Toshkent axborot axborot lashtirish texnologiyalari

I	2	3	...	n
1	кц	^12	^13	. . .	^ln	l-ab o n en t uchun k alitlar to 'p la m i
2	k;i	Ь22			^2n	2-abonent uchun kalitlar
						to'plami
3	kj,	k32	кзэ		^Зп	3-abonent uchun kalitlar
						to'plami

n	^nl	^n2 ^пЗ	^по	n-abonent uchun kalitlar
				to'plami

4.3-rasm. Kalitlar matritsasi.


Kalitlar matritsasi abonentlaming juft-juft bog'lanishli jadvalidan iborat. Jadvalning har bir elementi i va j abonentlami bog'lashga mo'ljallangan va undan faqat ushbu abonentlar foydalana oladilar. Mos holda, kalitlar matritsasi elementlari uchun quyidagi tenglik o'rinli.

K , = K J,-

Matritsaning har bir i- qatori muayyan i abonentning qolgan N- 1 abonentlar bilan bogManishini ta’minlovchi kalitlar to‘plamidan iborat. Kalitlar to‘plami (tarmoq to'plamlari) kriptograflk tarmoqning barcha abonentlari o‘rtasida taqsimlanadi. Taqsimlash aloqaning himoyalangan kanallari orqali yoki qoMdan-qoMga tarzda amalga oshiriladi.

Asimmetrik kriptotizimlarda axborotni shifrlashda va rasshifrovka qilishda turli kalitlardan foydalaniladi:

• ochiq kalit K axborotni shifrlashda ishlatiladi, maxfiy kalit k dan hisoblab chiqariladi;

maxfiy kalit k , uning jufti boMgan ochiq kalit yordamida shifrlangan axborotni rasshifrovka qilishda ishlatiladi.
Maxfiy va ochiq kalitlar juft-juft generatsiyalanadi. Maxfiy kalit egasida qolishi va uni ruxsatsiz foydalanishdan ishonchli himoyalash zarur (simmetrik algoritmdagi shifrlash kalitiga o'xshab). Ochiq kalit-ning nusxalari maxfiy kalit egasi axborot almashinadigan kriptograflk tarmoq abonentlarining har birida boMishi shart.

Asimmetrik shifrlashning umumlashtirilgan sxemasi 4.4-rasmda keltirilgan.

4.4-rasm. Asimme/rikshifrlashning umumlashtirilgan sxemasi.

Asimmetrik kriptotizimda shifrlangan axborotni uzatish quyida-gicha amalga oshiriladi:

Tayyorgarlik bosqichi:
abonent Fjuft kalitni generatsiyalaydi: maxfiy kalit ky va ochiq kalit Kk;

ochiq kalit A^abonent^ ga va qolgan abonentlarga jo’natiladi.

A va V abonentlar o‘rtasida axborot almashish:
abonent A abonent Fning ochiq kaliti Ky yordamida axborotni shifrlaydi va shifrmatnni abonent Fga jo'natadi;
- abonent V o'zining maxfiy kaliti k v yordamida axborotni rasshi-frovka qiladi. Hech kim (shu jumladan, abonent A ham) ushbu axborotni rasshifrovka qilaolmaydi, chunki abonent Kning maxfiy kaliti unda yo‘q.

Asimmetrik kriptotizimda axborotni himoyalash axborot qabul qi-luvchi kaliti k yning maxfiyligiga asoslangan.

Asimmetrik kriptotizimlarning asosiy xususiyatlari quyidagilar:
Ochiq kalitni va shifr matnni himoyalangan kanal orqali jo‘natish mumkin, ya’ni niyati buzuq odamga ular ma’lum bo'lishi mumkin.

2. Shifrlash Ey: M C \a rasshifrovka qilish DB: S M algo-ritmlari ochiq.