Toshkent arxitektura qurilish instituti

 

---

21 
 
Birinchi bo‘lim 
QURILISH VA QURILISH ISHLAB CHIQARISHINI TASHKIL  
QILISH ASOSLARI 
I BOB. QURILISH TASHKILOTI TIZIMI HAQIDA TUSHUNCHA 
1.1.
 
Qurilish ishtirokchilari 
 
Qurilish
  –  bu  mamlakat  xalq  xo‘jaligining  yirik  sohasi  bo‘lib,  ishlab 
chiqarish  kuchlarining  rivojlanishi  va  xalqning  farovonlik  darajasi  o‘sishida 
yetakchi  o‘rin  tutadi.  Qurilishda  bir  necha  yuz  minglab  kishilar  faoliyat  olib 
borib,  ular  bevosita  sanoat  miqyosidagi  inshootlar,  fuqarolik  inshootlari  va 
boshqa turdagi ob’yektlarda, shuningdek qurilish tashkilotlari va korxonalarida 
faoliyat yuritishadi.  
Qurilishning  asosiy  ishtirokchilariga 
yuridik
 va 
jismoniy
  shaxslar  kiradi, 
ya’ni bu tarkib har qanday davlatga tegishli, jamoaviy, xususiy tashkilotlar va 
yakka tartibda faoliyat olib boruvchilardan iborat hisoblanadi. 
Investor
 (sarmoyachi) – sarmoya sarflashdan daromad olish maqsadida, 
iqtisodiyotga (loyiha, korxona va h.k.) uzoq muddatli sarmoya sarflashni amalga 
oshiruvchi yuridik yoki jismoniy shaxs hisoblanadi. Investor (o‘z  mablag‘idan 
moliyalashtirishni  amalga  oshirsa)  qurilishni  amalga  oshiruvchi  bo‘lishi  ham 
mumkin. 
Developer 
(ingliz tilida 
to develop – rivojlantirish
 ma’nosini anglatadi) – 
investorning ko‘rinishlaridan biri bo‘lib, qurilish amalga oshirilgan yoki amalga 
oshirilmagan  uchastkalarni  sotish  maqsadida,  shahar  ishida  va  shahar 
tashqarisida  joylashgan  yer  maydonlarini  rivojlantirish  uchun  (hududlarning 
o‘zlashtirilishi,  kommunikatsiya  tarmoqlari  va  yo‘llarni  o‘tkazish)  mablag‘ 
sarflovchi shaxs.