Toshkent arxitektura-qurilish instituti iqtisodiyot nazariyasi

Asosiy tayanch tushunchalar: 

Ishlab  chiqarish  usuli  -  ishlab  chiqaruvchi  kuchlar  va  ishlab  chiqarish 

munosabatlari birligi hamda o‗zaro ta‘siri. 

Ishlab  chiqaruvchi  kuchlar  -  ishlab  chiqarishning  shaxsiy  va  moddiy 

omillari, ya‘ni ishchi kuchi bilan ishlab chiqarish vositalari birligi. 

Ijtimoiy-iqtisodiy  munosabatlar  -  bu  kishilar  uchun  zarur  bo‗lgan  hayotiy 

ne‘matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va is‘temol qilish jarayonida 

vujudga keladigan munosabatlar. 

Ishlab  chiqarishning  texnologik  usuli    -  mehnat  vositalari,  materiallar, 

texnologiya, energiya axborotlar va ishlab chiqarishni tashkil etish majmui. 

Mulkchilik  munosabatlari  -  mulkka  egalik  qilish,  undan  foydalanish,  uni 

o‗zlashtirish va tasarruf etish jarayonida vujudga keladigan munosabatlar. 

Mulkdan  foydalanish  -  mol-mulkning  iqtisodiy  faoliyatda  ishlatilishi  yoki 

ijtimoiy  hayotda  qo‗llanilishi,  ya‘ni  uning  nafli  jihatlarining  bevosita  iste‘mol 

qilinishi. 

Mulqni tasarruf etish - mol-mulk taqdirini mustaqil hal qilish. 

Mulkka  egalik  qilish  -  mulkdorlik  huquqining  uning  egasi  qo‗lida  saqlanib 

turishi va yaratilgan moddiy boyliklarni o‗zlashtirishning ijtimoiy shakli. 

Mulk ob‘ektlari - mulkka aylangan barcha boylik turlari. 

Mulk  sub‘ektlari  -  mulk  ob‘ektini  o‗zlashtirishda  qatnashuvchilar,  mulkiy 

munosabatlar ishtirokchilari. 

---

 

 

Xususiylashtirish  -  mulkka  egalik  huquqining  davlatdan  xususiy  shaxslarga 

o‗tishi. 

Davlat  tassarrufidan  chiqarish  -  davlat  mulki  hisobidan  boshqa  nodavlat 

mulk shakllarining vujudga keltirilishi.