Тошкент архитектура – Қурилиш институти муталова барно иргашевна таълимда инновацион технологиялар

Объектга қурилиш конструкциялари, материаллари ва ускуналарнинг 
келиб тушиш графиги 
2-шакл
2,6-жадвал
Қурилиш конструкциялари, 
деталлари, машиналари ва 
ускуналарининг номлари 
Ўлчов 
бирлиги 
Сони 
Кунлар, ҳафталар, ойлар 
бўйича келиб 
тушиш графиги 
1,2,3 ва ҳ.к. 
1 
2 
3 
4 
Изоҳ: 1-устунда материаллар ва буюмлар ишлар тури бўйича гуруҳланиши лозим: умумий 
қурилиш ишлари, ички пардозлаш, фасадни таъмирлаш, санитария-техника ишлари, электр-
монтаж ишлари ва ҳ.к. 
Объект бўйича ишчи кадрларга бўлган эҳтиёж графиги 
3-шакл 
2,7-жадвал 
Ишчилар касбларининг номлари (бош 
пудратчи ва субпудратчи ташкилотлар учун 
алоҳида) 
Сони 
Ойлар, ҳафталар бўйича ўртача 
кундалик ишчилар сони 
1,2,3 ва ҳ.к. 
1 
2 
3 
Объект бўйича асосий қурилиш машиналарига бўлган эҳтиёж графиги 

---

163 
4-шакл 
2,8-жадвал 
Номи, тури, маркаси 
Ўлчов 
бирлиги 
Сони 
Кунлар, ҳафталар, ойлар 
бўйича ўртача кунлик 
машиналар сони 
1 
2 
3 
4 
Қурилиш бош режасини ишлаб чиқиш. 
 
Қурилиш бош режаси қурилиш майдончасига чегарадош бўлган ҳудуд 
участкасида таъмирлаш объектлари ва биноларнинг жойлашишини ҳисобга олган 
ҳолда тузилади. Объект атрофидаги вақтинчалик ва доимий транспорт йўллари, 
пиёдалар учун йўллар ва ўтишлар, сув таъминоти, иссиқлик таъминоти, электр 
таъминоти ва бошқа муҳандислик коммуникация тармоқлари аниқланади. Кўтарма-
транспорт воситалари белгиланади, очиқ ва ёпиқ омборхоналар майдонлари 
аниқланади. Ҳукмрон шамоллар йўналишларига қараб, таъмирлаш эҳтиёжлари учун 
керак бўлган вақтинчалик маиший хоналар ва иншоотлар жойлаштирилади. 
Таъмирлаш ишларини бажариш пайтида ишчилар ҳамда қурилиш майдончаси 
ёнидан ўтиб кетаётган пиёдалар учун ҳавфли зоналар аниқланади ва тўсилади. 
Қурилиш бош режаларини ишлаб чиқишда реконструкция қилинаётган 
объектларнинг муҳандислик хўжалиги ва мавжуд бинолар, шунингдек алоҳида 
хоналардан фойдаланиш имкониятларини ҳам кўзда тутиш лозим. Бу ишларни 
бажаришда технологик тайёрланмага кетадиган сарфларни қисқартириш, 
тайёрланма даври муддатини камайтириш имконини беради. 
Капитал таъмирлашни амалга оширишнинг турли босқичларида қурилиш 
майдончасини ташкил этиш шарт-шароитлари бир-биридан анча фарқ қиладиган 
бўлса, бу ҳолда қурилиш бош режаси иккита ва ундан кўпроқ таъмирлаш босқичи 
учун алоҳида-алоҳида ишлаб чиқилади (масалан, кўтарма крандан фойдаланишни 
талаб қилган умумий қурилиш ишлари учун, ҳамда бу механизм талаб 
қилинмайдиган пардозлаш ишлари учун).
Ишларни бажариш лойиҳасининг техник-иқтисодий кўрсаткичлари 

---

164 
Ишларни 
бажариш 
лойиҳасининг 
техник-иқтисодий 
кўрсаткичларига 
қуйидагилар киради: 
-сарфланадиган 
маблағ 
миқдорида 
ифодаланган 
қурилиш-таъмирлаш 
ишларининг ҳажми ва бу маблағларнинг бажарувчилар ва вақт бўйича 
тақсимланиши; 
-таъмирлаш ишларининг иш кунларидаги давомийлиги; 
-умумий маблағ миқдорида ва натурал (одам-кун) кўринишда ифодаланган 
меҳнат ва иш ҳақи бўйича кўрсаткичлар; 
-моддий ва техник ресурсларга бўлган талаб кўрсаткичлари; 
-ишлаб чиқариш воситаларининг қиймати (баланс қиймати); 
-таъмирлаш ишларининг режавий таннархи ва ҳ.к. 
Ишларни бажариш лойиҳасининг техник-иқтисодий кўрсаткичлари ишларни 
бажариш календарь режаси, бу режани асослаш учун олиб бориладиган ҳисоб-
китоблар, моддий-техника ресурсларига бўлган талаб ҳисоб-китоби (2,4-шакл ҚМҚ 
3.01.08-99), ишчи кучига бўлган талаб ҳисоб-китоби (3-шакл ҚМҚ 3.01.08-99) 
асосида аниқланади. 
Календарь режа асосида одам-кунларда ифодаланган меҳнат сарфлилигини 
аниқлаш лозимлигини ҳам кўзда тутиш керак. Ўртача ишчилар сони рўйхатини 
аниқлаш учун режалаштирилаётган даврда (яъни объектни таъмирлаш даврида) 
битта ишчига сарфланадиган иш вақтининг режавий баланси ҳақидаги 
маълумотларга эга бўлиш керак. Ишлаб чиқариш воситаларининг қиймати 
бухгалтерия ҳисоби маълумотларига қараб белгиланади, материаллар, қурилиш 
машиналарининг эксплуатацияси, энергия ресурслари ва шу каби бошқа 
кўрсаткичларнинг қиймати режавий ҳисоб-китоблар нарҳларида аниқланади, четдан 
жалб қилинган ташкилотлар тақдим этган хизматлар қиймати ўша ерда белгиланган 
нарҳларда, иш ҳақи сарфлари эса режавий яхлитлаштирилган кўрсаткичларда 
белгиланади. 
Режада кўзда тутилган ишларни бажариш лойиҳасининг иқтисодий 
самарадорлиги базавий ва режалаштирилаётган вариантлардаги кўрсаткичларни 
ўзаро қиёслаш асосида аниқланади. Базавий вариант сифатида ўтган даврларда 

---

165 
ўхшаш объектларда эришилган ўртача кўрсаткичлар олинади. Режалаштирилаётган 
вариант сифатида ишларни бажариш лойиҳасидаги кўрсаткичлар олинади.