Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

XVIII bob. HUQUQ NORMALARINI SHARHLASH

Huquq normalarini 

sharhlash tushun-

chasi va mohiyati

1-§.

---

382

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

Huquq normasining mazmunini tushuntirib berish – vakolatli davlat 

organlari, mansabdor shaxslar va fuqarolarning normativ-huquqiy hujjatlarda 

mujassamlangan davlat irodasini huquqiy munosabatlarning boshqa ishtirokchi-

lariga bayon etish va tushuntirishga qaratilgan maxsus faoliyatidir. 

«Sharhlash – tushuntirish» faoliyati sharhlovchi shaxs «o‘zi uchun» huquq 

mazmunini aniqlab olganidan so‘nggina amalga oshirilishi mumkin. Tushuntirish, 

birinchidan izohlashning aqliy jarayoni sifatida, ikkinchidan, hujjatni (qaror, 

yo‘riqnoma va h.k.) tahlil etish ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. Tushuntirishning 

maqsadi – sharhlanayotgan normalarning mazmunini yoritish, huquq talabla-

rini aniqlantirish yo‘li bilan ularning mazmunini og‘zaki yoki yozma talqin 

etishdan iborat. Biroq, huquqiy normani sharhlashni faqat tushuntirish faoliyati 

bilan cheklansa, sharhlashdagi aqliy fikrlash, mushohada yuritish, tafakkur 

qilish jarayoni chetda qolib ketadi. Demak, sharhlash uchun mutasaddi subyekt 

avval o‘zi huquqiy norma ma’nosini anglab olishi, keyin boshqalarga izohlab 

berishi lozim bo‘ladi.

Shunday qilib,