Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

374

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

Ko‘rilayotgan ishning yuridik xususiyatini aniqlash uchun 

birinchidan, 

masalan, ilgari jinoyat qonunchiligi tomonidan ko‘rilgan, hozirgi vaqtda qo-

nunchilikning yangi talablariga va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra o‘zining 

jinoiylik ahamiyatini yo‘qotib, ma’muriy yoki intizomiy javobgarlik bilan chega-

ralanish mumkinligini aniqlash lozim. Shuningdek, ishning yuridik xususi-

yatini aniqlash, mazkur ish ijtimoiy normalarning qaysi kategoriyasi orqali 

ko‘rilganini bilishni taqozo etadi. Zero, huquq normalarini qo‘llash haqida 

uning yuridik xususiyati aniqlanganidan keyingina, ko‘rilayotgan ishga axloq 

yoki odat normalarini emas, balki huquq normalarini qo‘llash zarurligi haqi-

da to‘xtamga kelish mumkin. Ushbu holatni aniqlash maqsadida, shuningdek 

ko‘rilayotgan ishning ijtimoiy zarari qay darajada ekanligi aniqlanishi lozim. 

Uning ijtimoiy zarari darajasi va xususiyati orqali jinoyatlar, ma’muriy va fuqa-

rolik huquqlarining buzilishi aniqlanadi.

Huquq normalarini qo‘llashning birinchi bosqichini malakali olib borish 

ko‘p jihatdan siyosiy va huquqiy onglilik, qonunlarni bilish darajasiga, aniq 

faktlar va sharoitlarni tahlil qila olish, masalaning mohiyatini tushunish va uni 

ikkinchi darajali narsalardan farq qila olish qobiliyatiga bog‘liq.

Huquq normalarini qo‘llashning