Тошкент-2019 Экспертиза тушунчаси, экспертиза турлари ва экспертиза тайинлашнинг хуқуқий асослари

Савол Божхона экспертизасини тайинлаш ва ўтказишнинг ҳуқуқий асослари.



Божхона экспертизасини тайинлаш ва ўтказиш тартиби учун қуйидаги қонун ҳужжатлар ҳуқуқий асос бўлиб ҳисобланади.

1. 
   Ўзбекистон Республикасининг Божхона кодекси. Ўзбекистон Республикаси 2016 йил 20 январдаги 400-сон қонуни билан тасдиқланган.
   
2. 
   Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2003 йил 29 августда 1269-рақам билан рўйхатга олинган «Ўзбекистон Республикаси божхона чегарасидан олиб ўтилаётган товарларнинг намуна ва синамаларини божхона органлари тизимида тасарруф қилиш тартиби тўғрисида»ги Йўриқнома.
   
3. 
   Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2016 йил
   27 апрелда 1269-3 рақам билан рўйхатга олинган “Ўзбекистон Республикаси божхона чегарасидан олиб ўтилаётган товарларнинг намуналарини ва нусхаларини божхона органлари тизимида тасарруф этиш тартиби тўғрисидаги йўриқномани тасдиқлаш ҳақидаги” қарорига ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги қарори.
   
4. 
   Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитасининг 2016 йил 23 апрелдаги «Божхона экспертизасини тайинлаш ва ўтказиш қоидаларини тасдиқлаш» ҳақида 104-сон буйруғи.
   

5. 
   Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2016 йил 17 майда 2787-сон рақам билан рўйхатдан ўтказилган Давлат божхона қўмитасининг “Божхона расмийлаштирувини амалга оширишда мажбурий тартибда божхона экспертизаси ўтказиладиган товарлар рўйхатини тасдиқлаш ҳақида”ги қарори.
   

Божхона экспертизаси - бу махсус илмий, амалий ва таҳлилий тадқиқот натижаси бўлиб, божхона экспертлари томонидан божхона расмийлаштируви жараёнида маълум бир божхона мақсадлари учун зарур бўлган вазифаларни бажаради. Божхона экспертизасини умумий экспертизага таққослаганда, унинг ўзига хос белгилари, мақсад ва вазифалари ҳамда экспертиза ўтказиш усуллари борлигини кўриш мумкин.
Янги таҳрирдаги Божхона кодексининг 202-моддасига биноан божхона органлари божхона назоратини ўтказишда ёрдам кўрсатиш учунмахсус билим ва кўникмаларга эга мутахассислар ва экспертларни жалб этиши мумкин.
Божхона кодексининг 215-моддасида божхона экспертизасини ўтказиш ҳақида алоҳида кўрсатиб ўтилган бўлиб, унда божхона ҳақидаги қонун ҳужжатларини бузганлик тўғрисидаги ишни юритиш пайтида божхона органи мансабдор шахсининг қарори билан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда экспертиза тайинланиши мумкин дейилган.
Божхона кодексининг 211-моддасида экспертиза ўтказиш учун намуналар ва нусхалар олиш тўғрисида берилган бўлиб, божхона ҳақидаги қонун ҳужжатларини бузганлик тўғрисидаги ишни юритаётган божхона органининг мансабдор шахси қарор асосида, зарур ҳолларда эса, мутахассислар иштирокида товарлар ва бошқа буюмлардан экспертиза ўтказиш учун зарур бўлган намуна ва нусхаларни, шунингдек имзонинг, ёзувнинг нусхаларини олишга ҳақли эканликлари белгиланган.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси 2017 йилги версиясини амалга киритиш тўғрисидаги” 2017 йил 28 декабрдаги ПҚ-3448-сон қарори билан Уйғунлаштирилган тизимнинг 2017 йилги версиясига асосланган, янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикасининг ТИФ ТН (2017 йил версияси) амалиётга жорий этилди. Шу муносабат билан Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 30 декабрдаги “Ўзбекистон Республикаси ташқи иқтисодий фаолиятини тартибга солишга доир қўшимча чора-тадбирларни давом эттириш тўғрисида” 1042-сон қарори билан Таснифлаш кодлари ўзгарган товарлар рўйхати тасдиқланди. У билан ТСВ ва ДБҚга зарур бўлганда 2017 йилги версиядаги ТИФ ТН бўйича товарлар таснифи бўйича қўшма хулосалар бериш ёхуд тегишли баённома расмийлаштириш йўли билан 2017 йилги версиядаги ТИФ ТН жорий этилиши муносабати билан Таснифлаш кодлари ўзгарган товарлар рўйхатига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳуқуқи берилган.