Тошкент – 2016 Тожиев М

Таълим мақсадини белгилаш − таълим жараёнини технологиялаштиришнинг асосий омилларидан бири бўлиб, у педагогик технологияларни лойиҳалаштириш ва таълим жараёнини самарали ташкил этишда асосий ўрин тутади. Чунки, таълим мақсадларини олдиндан аниқлаб олмасдан туриб, мазкур жараённи лойиҳалаштириб бўлмайди. Бу эса, ўз навбатида таълим жараёнини самарали ташкил этилмаслигига олиб келади.
Маълумки, ҳар бир одам туғилганидан бошлаб алоҳида индивид ҳисобланади, яъни ҳар бир одамнинг ўзигагина хос ақлий ривожланиши, таълим олишга қобилияти бўлади. Таълим мақсадларини белгилашда ҳар бир таълим олувчининг индивидуал қобилиятларини ривожлантиришни назарда тутиш ҳам талаб қилинади.
Хулоса қилиб айтганда, таълим мақсадлари бу − таълим жараёни якунида таълим олувчилар томонидан ўзлаштирилиши шарт бўлган янги билим, кўникма ва малакаларни, уларнинг шахсий фазилатлари ҳамда хулқини белгилайди.
Таълим мақсадлари таълим жараёнини режалаштириш турларига кўра қуйидаги кўринишларда бўлади:
- алоҳида олинган битта дарснинг мақсади;
- фаннинг бирор бўлимини ўрганишнинг мақсадлари;
- бутун бир фанни ўрганишнинг мақсадлари;
- бутун бир мутахассисликни эгаллаш бўйича мақсадлари.
Таълим мақсадлари қамров кўламига кўра уч турга бўлинади:

1. 
   Йўналтирувчи мақсади: таълим жараёнининг устувор йўналишини белгилаб берган ҳолда, у бирор мутахассисликни эгаллаш учун ишлаб чиқилган ДТС ва МТ ларида ўз аксини топади ва қонуний ҳужжат ҳисобланади.
   
2. 
   Умумий мақсади: таълим жараёнининг ўрта устувор йўналишини белгилаб бериб, у бирор фанни ўрганиш мақсадларини ўз ичига олади ҳамда ДТС ва МТ ларида ўз аксини топади ва қонуний ҳужжат ҳисобланади.
   
3. 
   Аниқ мақсади: тор доирадаги таълим жараёнига тааллуқли бўлиб, у таълим субъектлари (ўқитувчи ва таълим олувчилар)нинг биргаликдаги фаолияти жараёнида эришилиши шарт бўлган мақсадлар (таълимий, тарбиявий ва ривожлантирувчи) лардан иборат бўлади ва бу мақсадлар бирор бир дарснинг мақсадида ўз аксини топади.