2.2. Statik o‘zgartgichlardagi to‘g‘rilangan tok pulsatsiyasi Bir fazali to‘g‘rilagich kuchlanishidan taminlanganda tortuv elektr motorlarining toki formasini kurib chiqamiz (3.3-rasm).
Faraz qilamiz:
Transformatorlarning sochilma induktivligi mumkin qadar kichkina
Fazali boshqarish yo‘q.
Tok pulsatsiyasi 25 % dan oshmaydi, a magnit oqimi pulsatssiyasi mumkin qadar kichkina.
Tug‘rilangan kuchlanishning oniy qiymati.
yoki bunda
Bu funksiyani Fure qatorida yozib chiqamiz.
Doimiy tashkil etuvchilar va kuchlanishni birinchi garmonikasi bilan chegaralanamiz.
(1)
Bu tenglamaning ung tomonidagi kaysi kattaliklarni doimiy xisoblanishini kurib chikamiz.
1. Aylanuvchi EYUK ni SFV doimiy deb karash mumkin, chunki F magnit okimi amalda magnit tizimini tuyinishi va motor ostovasiga(kopusiga) uyurma toklarning tasirlari doimiydir.
2. Tortuv elektr motori chulg‘amlari qarshiliklarida kuchlanishning pasayishini ham doimiy deb hisoblash mumkin chunki
a tok pulsatsiyasi 25% dan ortik emas. SHuning uchun bu yakinlashishning xatoligi 1% ni tashkil etadi.
Keltirilgan tenglamada bu qabul qilinganlar tug‘ri chiziq bilan chizib kursatilgan.
Doimiy tashkil etuvchilarni tenglashtirish asosida quyidagilarni olamiz;
Bundan kelib chiqadiki TEM ning tezligi va tortish kuchi tugrilangan tokning Id o‘rtacha qiymati bilan aniqlanadi.
V=
F=CFId Tenglama (1) ning o‘zgaruvchchan tashkil etuvchilarini tenglashtirish asosida qo‘yidagini olamiz.
(2)
(2)- tenglamadan id ni aniqlaymiz;
id=
Pulsatsiyalanuvchi tok o‘zgaruvchan tashkil etuvchining amplitudasi.
TEM ning ishiga ning ta’sirini baholash uchun tokning pulsatsiya koeffitsientini kurib chiqiladi;
Hozirgi zamon TEM lari uchun =0,2 0,25
Pulsatsyaning nisbiy koifitsienti
Xozirgi zamon TEM lari uchun =0,4 0,5
Xulosalar: 1. Pulsatsiyalanuvchi tok motorli EHT ning tezligi va tortish kuchi tug‘rilangan kuchlanish va tok qiymatining o‘rtacha mikdori bilan aniqlanadi.
2. Pulsatsiyalanuvchi kuchlanishning o‘zgaruvchan tashkil etuvchisi asosan induktiv zanjirda pulsatsiya toki hisobiga yuzaga keluvchi uzinduksiya EYUKi hisobiga tenglashtiriladi.
3. Tug‘rilangan tok pulsatsiyalanish chastotasi o‘zgaruvchan tok taminot tarmog‘ining chastotasidan 2 martta katta buladi.
4. Tokning pulsatsiyalanishini tashkil etuvchisi tug‘rilangan kuchlanish qiymati va amplituda formasi va tug‘rilangan tok zanjirining induktiv qarshiligi bilan aniqlanadi.