Topshiriq ( 7-mavzu) Gеоgrafik muhit va gеоgrafik muhit paramеtrlari оrasida qanday alоqa mavjud?

4.Jamiyatni o`rganishda umumsоtsiоlоgik va ijtimоiy-falsafiy yondashuvlar bir-biridan nimasi bilan farqlanadi?


Javob: Sotsiologiya – jamiyatning muayyan tarixiy tiplarining rivojlanish qonunlari va bu qonunlarning insonlar, sotsial guruhlar, sinflar, xalqlarning faoliyatida namoyon bo’lish va amal qilish mexanizmlari haqidagi fandir. Sotsiologiya fani murakkab tarkibiy tuzilishga egadir. Jamiyat hayoti sotsiologiya fani doirasida umumsotsiologik, maxsus sotsiologik va empirik sotsiologik tadqiqotlar asosida o’rganiladi.
Umumsotsiologik nazariyalarda, u yoki bu ijtimoiy hodisalarning kelib chiqishi, amal qilishining chuqur sabablari aniqlanadi va jamiyatni rivojlantiruvchi kuchlar nimalardan iborat ekanligi ko’rsatiladi.
Maxsus sotsiologik nazariyalar esa ijtimoiy hayotning alohida bir sohasini, ijtimoiy guruh yoki ijtimoiy institut muammolarini o’rganadi. Masalan: iqtisod sotsiologiyasi, shahar va qishloq sotsiologiyasi, madaniyat sotsiologiyasi, ta’lim sotsiologiyasi, oila sotsiologiyasi, yoshlar sotsiologiyasi, bo’sh vaqt sotsiologiyasi va hokazo.
Empirik sotsiologik tadqiqotlar, asosan, anketalashtirish, og’zaki so’rov, kuzatish va boshqa ko’rinishlarda amalga oshiriladi.
Umumsotsiologik va maxsus sotsiologik nazariyalar sotsiologiyaning nazariy qismini, empirik tadqiqotlar esa amaliy qismini tashkil etadi. Ular o’zaro dialektik aloqadorlikda bo’lib, yagona sotsiologiya fanini tashkil etadi. Sotsiologiya jamiyatni murakkab ijtimoiy organizm sifatida o’rganadi. Sotsiologiya jamiyatni mavjud tarkibiy tuzilmalari mohiyati, ularning harakat tendensiyalari va taraqqiyot qonunlarini sotsiologik tashkil etilgan tizimda tadqiq etadi. Shuningdek, sotsiologiya asosiy e’tiborni jamiyatni har xil ijtimoiy va hududiy tizim bosqichlarida vujudga keladigan keng ma’nodagi insonlararo munosabatlar va jamoatchilik fikrini o’rganishga qaratuvchi fandir. Sotsiologiya fani jamiyatning turli sohalari iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy, axloqiy va boshqa tarmoqlarida tadqiqotlar o‘tkazadi.