Топширик – задание. Ўтиш чегараси = туғилган кун

Қизиқарли иборалар
Объект нима? Объект, у изланувчини эътибори қаратилган ва ишланиш олиб бориладиган борлиқ. Объект - у тизим ва ундаги жараённи бирга кўрилиши.
Асосийси изланувчининг (изланувчи - у тадқиқотчи, у чақалоқдан бошлаб, боғча, мактаб, университетларда ва умрининг охиригача ўрганувчи, ва таҳлил қилувчи инсон) эътиборини тортувчи борлиқни объект деб аташ мақсадга мувофиқ бўлади.
Аслида биз объектни таҳлил қиламиз. Бунинг учун объект тизим ва ундаги жараёндан иборатлигини ва уларнингкириш ва чиқиш параметларини аниқлаймиз. Тизимли таҳлил объектни тўлиқроқ ўрганишга ёрдам беради.


Тизим нима?- деган саволга, у борлиқнинг физик ифодаси, аксарият материалистик тушунчадаги борлиқни ифодаловчи элементдир ва утартибга солинган элементлар тўплами дейиш мумкин. (тизим борлиқни ифодаловчи нарса, бирлик, бутунликни ташкилэтувчи нарсалармажмуи).
Шунинг билан бир қаторда тизим ибораси тартиб, соҳа,тармоқ, шохобча каби маъноларда ҳам ишлатилади.
Табиий тизимларни таҳлил қилинганда уларни қанчалик тартиб билан тузилганлиги инсон фикрини ҳайратлантиради. Инсон ўзи учун керакли тизимларни ташкил этишга уринади. Оптимал тизимларни ташкил этишида инсонга тизимли фикрлаш асос бўлади. Яхши тизим танлашда тизим ичидаги жараённи ўрганиш асос бўлади.


Жараён нима?Жараён- тизим ҳолатининг ўзгариши дейиш мумкин. Шунинг билан бир қаторда асосий жараёнга эътибор бериш керак. У тадқиқот этилаётган жараён бўлиб,тадқиқотчининг эътибори қаратилган асосий жараёндир, тизимда кўплаб жараёнлар содир бўлади. Айрим ҳолларда асосий жараёндан ташқари қўшимча жараёнларни ҳам ўрганишга тўғри келади.


Параметр нима? Параметр-объектнинг тизимини ва тадқиқот этилувчи жараёнини тавсиф этувчи омил ёки кўрсаткич. Объект параметрлари орқали таҳлил қилинади. Параметрларни тўлиқ аниқламасдан қилинган таҳлил чала бўлади.


Иерархик поғона (ёки сатх) нима?Объект ичидаги элементларни – объектчалар жойлашадиган поғона. Авваллари бошланғич тизимни ташкил этувчи элементларнинг муносабатларини яхшилаш учун оптимал тизим ташкил қилишга интилинган. Фан ва техниканинг замонавий ривожланган ҳолатида катта тизимни оддий тизимларнинг тўғридан тўғри олинган тўпламидан иборат деб таҳлил қилиш мураккабликлар ва чалкашликлар келтириши мумкин. Шунинг учун тизимни ташкил этувчи элементларни гуруҳлаш талаби кучаймоқда. Иерархик поғона (ёки сатх) усули кўп поғонали тизимли таҳлил усулида бошланғич тизимни ичига қадама қадам кириб бориш имкониятини беради. Ҳар бир иерархик поғона бир неча элементлар – тизимчалардан иборат бўлади. Пастки поғонадаги тизимчалар юқори поғонадаги битта элементга йиғилади. Бу ишда иерархик поғоналарга ажратиш услубидан фойдаланиш яхши натижа беради.

Тизимли фикрлашни ривожлатиришда учта тушунча асосий жойни эгаллайди. Бу тизим, жараён ва объект тушунчаларидир.

Авваламбор Тизимлификрлашда тизим, интернационал сўз сифатида система, асосий материалистик мазмунни ифодаловчи ибора сифатида қабул қилинган.
Мисол тариқасида Интернет дастурига кириб система сўзига мос лавҳаларни топиш учун топшириқ берилса, кўплаб объектларнинг тизимлари ҳақида информация олиш мумкин ва Чуқурроқ фикрланса, барча келтирилган системалар асосини борлиқни ифодаловчи элементлар деб қабул қилиш мумкин.
Яхшироқ фикрланганда келтирилган табиий ва суний системаларнинг ўзларини борлиқ элементи деб қабул қилиб, уларнинг ўзи элементлар йиғиндисидан иборатлигини англаймиз. Элементлар маълум мақсад учун ишлайдиган қандайдир кетма-кетлик тартибида – алгоритмида йиғилган.
Автоматлаштирилган ва автоматлаштириши мўлжалаланган объектлар ҳақида яхшироқ фикрланганда автоматлаштиришикелтирилган ва автоматлаштириши мўлжалаланаётган объектларнингўзларинисунийэлемент деб қабул қилиб, ва уларнинг ўзи суний системаларнинг элементлари йиғиндисидан иборатлигини англаймиз.
Автоматлаштирилган ва автоматлаштириши мўлжалаланган объектларни тахлил қилиш учун фанда аниқлаштирувчи иборалар қабул қилинди. Ва улар АСУП, АСУТП, АБТ, АРТ деб номланди. Тепадан пастга қараб иерархик поғонага жойлаштирилди.
Ҳамда уларни аниқловчи ибораларни таклиф қилдим.
АСУП - ишлаб чиқаришни бошқариш системалари жараёнини автоматлаштириш, АСУТП - ишлаб чиқариш жараёнини автоматик бошқариш системаси;
АБТ- автоматик бошқариш системаси;
АРТ- автоматик ростлаш системаси.