Томонидан дарслик сифатида тавсия этилган

Амортизация
асосий капитал эскириб боришига қараб, унинг 
қийматини аста-секин ишлаб чиқарилган маҳсулотга ўтказиш, асосий 
капитални кейинчалик қайта тиклаш мақсадларида маҳсулотнинг
амортизация миқдорига тенг қисмини ажратиб бориш жараёнидан 
иборат
.
Амортизация ажратмалари белгиланган амортизация нормалари 
(меъёрлари) асосида ажратилиб борилади. 
Асосий капиталнинг эскириши билан амортизация ўртасида мустаҳкам 
алоқа бор. Бироқ булар бир хил тушунчалар эмас. Эскириш меҳнат 
воситаларидан фойдаланиш вақтида уларнинг техник-ишлаб чиқариш 
хоссаларини аста-секин йўқотиш жараёнини акс эттиради. Амортизация анча 
мураккаб жараён бўлиб, истеъмол қилинган меҳнат воситалари қийматини 
уларнинг эскиришига мувофиқ равишда маҳсулотга ўтказиш, истеъмол 

---

235 
қилинган меҳнат воситаларининг ўрнини қоплаш мақсадида пул фондини 
жамғариш 
жараёнини 
акс 
эттиради. 
Шундай 
қилиб, 
эскириш 
амортизациянинг дастлабки шарт-шароитидир.
Амортизация 
нормаси 
амортизация 
ажратмалари 
йиллик 
суммасининг шу асосий капитал қийматига нисбати сифатида 
аниқланади ва фоизда ифодаланади.
Амортизация ажратмаларининг 
умумий нормаси асосий капитални такрор ишлаб чиқаришнинг ўзига хос 
хусусиятларига мувофиқ равишда икки қисмдан иборат бўлади: бир қисми 
асосий капитални тўла қоплашга (қайта тиклашга), иккинчиси уларни қисман 
қоплашга (капитал таъмирлашга) мўлжалланади. 
Амалиётда умумий йиллик амортизация нормаларини (А
н
) 
белгилашда асосий капитал қиймати (К
ас
) асосий капиталнинг ҳаракат 
қилиши муддати давомида капитал таъмирлаш учун сарфлар (Т