“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında islewdegi mashqalalar hám sheshimler”

“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında 
islewdegi mashqalalar hám sheshimler”
O'qituvchi muvaffaqiyatsizlikka yo'l qo'ymaslik uchun shakllangan motivatsiya bilan 
(yutuqqa intilishning past darajasi) o'z faoliyatida uni amalga oshirish usullarini o'quv 
jarayonida 
o'zlashtiradi, 
ko'pincha 
reproduktiv 
bo'lib, 
tashqi 
sharoitlardagi 
muvaffaqiyatsizliklar sabablarini (tashqi nazorat lokallari) ko'rib chiqadi va shuning uchun 
o'zini rivojlantirish zarurligini anglamaydi. 
O'qituvchining o'zini o'zi namoyon qilishi, o'zini o'zi rivojlantirish va o'zini o'zi 
rag'batlantirishga uning ijodiy va ma'naviy salohiyatini har tomonlama va uzluksiz 
rivojlantirish, uning barcha imkoniyatlaridan maksimal darajada foydalanish, boshqalarni, 
dunyoni va undagi o'rnini munosib idrok etish, hissiy sohaning va ma'naviy hayotning boyligi, 
ruhiy salomatlik va axloqning yuqori darajasi kiradi.
Shaxsning motivasion sohasi dinamik, u hissiyotlar bilan chambarchas bog'liq va 
ularga ta'sir qiladi. Aksincha, his-tuyg'ular motivasiya kuchini, davomiyligini va 
barqarorligini aniqlashi mumkin. Motivasion soha insonning xohish-irodasini belgilaydi va 
uning shaxsiyatining hissiy-ixtiyoriy sohasini o'zgartiradi. 
Shaxsning motivasion sohasini shakllantirish mexanizmi: ehtiyojni anglash, uni 
rag'batlantirish - ehtiyojni motivga aylantirish - motivni anglash. Motivning kuchi shaxsning 
qaytarib bo'lmaydigan intilishlarining ko'rsatkichidir. U ehtiyojlarni anglash chuqurligi va 
motivning intensivligi bilan baholanadi. 
O'qituvchilarning kasbiy-pedagogik faoliyati motivasiyasiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan 
omillarni o'rganish shuni ko'rsatadiki, bu guruh o'qituvchilarining hissiy barqarorligi va 
stressga chidamliligini tasdiqlovchi tajribali o'qituvchilar tomonidan kam tajribaga ega. 
Tahlillar shuni ko'rsatdiki, o'qituvchilarning shaxsiy xususiyatlari bilan bog'liq bo'lgan salbiy 
omillar ko'p jihatdan o'rtacha kasbiy darajadagi o'qituvchilarga xalaqit beradi, bu esa 
mutaxassisning kasb mahoratini rivojlantirishga shaxsiy-individual xususiyatlarining ta'sirini 
tasdiqlaydi [2]. 
Xulosa qilishimiz kerak bizning tadqiqotlarimiz shuni ko'rsatdiki, "kuchli" va "zaif" 
oʻquvchilar bir-birlaridan aql-idrok jihatidan unchalik farq qilmaydi, chunki o'quv faoliyati 
va kasbni tanlash uchun motivasiya. Bundan tashqari, yuqori ijobiy motivasiya zarur bilimlar, 
ko'nikmalar yoki yetarlicha rivojlanmagan maxsus qobiliyatlar mavjud bo'lganda 
kompensasion omil rolini o'ynashi mumkin. 
Shunday qilib, o'qituvchi shaxsining motivasion sohasi uning akmeologik yo'nalishi 
bilan ajralib turadi. Pedagogik faoliyatning muvaffaqiyati uchun motivasiya va motivlarning 
shakllanishi va rivojlanishi ta'lim tizimining barcha bosqichlarida amalga oshirilishi kerak. 
bu kasbiy va shaxsiy rivojlanish samaradorligi, yaqinlashib kelayotgan kasbiy faoliyatning 
muvaffaqiyati va o'qituvchining professionalligini shakllantirish uchun zarur shartdir.