“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında islewdegi mashqalalar hám sheshimler”

“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında 
islewdegi mashqalalar hám sheshimler”
илгарилашдан ташқари бир шаклдан иккинчи шаклга ўзгариш билан боғлиқ жараён. Бу 
маъноларни ҳар бир педагог–тарбиячи билиши шарт, акс ҳолда бу мураккаб жараённи 
тушуниши мушкул бўлади. 
Бола ўйин орқали атрофидаги табиий ва ижтимоий ҳолатларни, катталарнинг 
иш-ҳаракатларини ўз фаолиятида акс эттиришга ҳаракат қилади. Ўйин жараёнининг 
қизиқарли эканлиги бола учун уни англаб етишининг осонлигида. Катталар ҳаётида 
ижодий фаолият, иш қандай аҳамият касб этса, бола ҳаётида ўйин ҳам худди шундай 
аҳамиятга эга. Илмий тадқиқотлар натижасида шу нарса маълум бўладики, энг оддий 
психик жараёндан, энг мураккаб жараёнгача, барчасининг аҳамиятли тарафларини 
шакллантиришда бола ўйинлари катта рол бажаради. 
Мактабгача ёшдаги болаларда ҳаракатнинг ривожланишида ўйиннинг таъсири 
ҳақида шуни айтиш жоизки, биринчидан, ўйинни ташкиллаштиришнинг ўзи ҳам шу 
ёшдаги боланинг ҳаракатини ривожлантириш ва такомиллаштириш учун қулай 
имкониятлар яратади, сабаби, фаолият кўникмалари субъект ана шу ўйин вақтида эмас, 
яъни тўғридан-тўғри машғулот орқали ўзлаштирилади. Иккинчидан, ўйиннинг аста-
секин такомиллашиши барча жараёнлар учун энг қулай муҳитни юзага келтиради. Шу 
сабабли ўйин фаолияти иш-ҳаракатларни амалга ошириш воситасидан боланинг 
фаоллигидан эркин мақсадга айланади. Мактабгача ёшдаги бола аниқ хусусиятга эга 
бўлган ролни танлайди, шу билан бирга, у ёки бу қаҳрамонга хос иш-ҳаракатни онгли 
тарзда бажаришга интилади. Шундай экан, ўйин бола учун энг муҳим фаолиятга 
айланиб боради, янги шаклдаги ҳаракатларни такомиллаштириши, уларни фаҳмлаган 
ҳолда хотирада сақлаш имконияти аниқ воқеъликка айлана бошлайди. Бу ҳаракатларни 
ўзлаштириш болада жисмоний машғулотларни онгли равишда амалга оширади.
Умумлаштирган ҳолда шуни айтиш мумкинки, мактабгача ёшдаги болаларнинг 
асосий фаолияти бўлмиш ўйинга кенг имкониятлар яратиб берилса, унинг ҳар 
томонлама яъни, ақлий, жисмоний ва интеллектуал ўзлаштириш даражасининг 
ортишида, келгуси ўқиш фаолиятида ўз самара ва натижасини беради.