“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında islewdegi mashqalalar hám sheshimler”

“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında 
islewdegi mashqalalar hám sheshimler”
natiyjeliligin asırıwda, oqıwshılardıń bilim hám kónlikpelerin jáne de asırıw ushın úlken 
múmkinshilikler jaratadı. Sol sebepli olardan óz ornında hám ónimli paydalanıwımız kerek. 
 
Ádebiyatlar: 
1. U.Yu.Yuldashev, R.R.Boqiev. Informatika o‘qitish metodikasi. «Talqin» Toshkent, 2012. 
2. Nasirov.S.A, Qobulov R.V va boshqalar Kompyuter va ofis jihozlaridan foydalanish - 
Toshkent, 2017 y. 
 
TABIIY GEOGRAFIYA BOSHLANG‘ICH KURSI
BO‘YICHA AYRIM 
MAVZULARNI O‘TISHDA MUSTAQIL ISHLARNI TASHKIL ETISH USULLARI 
 
Utepbergenov Jamalatdin - QRХТХQТvaUMOI «Таbiiy va aniq fanlar talimi» kafedrasi 
dosenti. 
Qizilbaeva Amangul - Nukus shahri 24-sonli maktab geografiya fani o‘qituvchisi 
Qizibaev Nugaliy - Qoraqalpoq Davlat Universiteti “Geodeziya, kartografiya va kadastr” 
1-kurs talabasi 
Maktab geografiya kurslari materiallarini o‘rganish jarayonida bajariladigan mustaqil 
ishlar o‘quvchilarda geografik qonuniyatlarni, yangi tushuncha, bilim va ko‘nikmalarni 
o‘zlashtirish, mustaqil bilim olishga oid malakalarni takomillashtirish imkoniyatini beradi. 
Mustaqil ish ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida, yangi materiallarni o‘rganishda 
va mustahkamlashda, takrorlashda, o‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini tekshirishda, 
shuningdek, ekskursiya va boshqa sinfdan tashqari ishlarda tashkil etilishi mumkin. Maktab 
geografiya kurslaridagi mustaqil ishlar quyi sinflardan yuqori sinflarga tomon asta-sekin 
murakkablashtirib boriladi. 
Tabiiy geografiya boshlang‘ich kursda umumiy yer bilimiga oid ma’lumotlar beriladi, 
o‘quvchilar tabiat komponentlari o‘rtasidagi aloqalarni tushunib oladilar, o‘quvchilarga o‘z 
yashab turgan joyining geografik xususiyatlari, globus va kartalarda Yer sharining 
tasvirlanishi to‘g‘risida, jahon aholisi, dunyo siyosiy kartasida O‘zbekiston va ayrim 
davlatlarning tutgan o‘rni to‘g‘risida dastlabki kartografik tasavvurlar ham beriladi. Tabiiy 
geografiya boshlang‘ich kursida o‘quvchilar tevarak-atrofdagi landshaft, narsa va 
hodisalarning mohiyatini aniqlaydilar, tabiatda ro‘y beradigan hodisa va qonuniyatlarni 
o‘rganadilar.
Maktab geografiya kurslarini mavjud o‘lka materiallari asosida o‘rganilishi va 
geografiya faniga hissa qo‘shgan vatandosh geograflar faoliyati bilan tanishish o‘quvchilarni 
vatanparvarlik, milliy iftixor ruhida tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etadi. SHuningdek, 
o‘quvchilarning boshqa o‘quv fanlarini ongli ravishda o‘rganishga tayyorlashda ham katta rol 
o‘ynaydi.
Boshlang‘ich kursning ushbu vazifalarini samarali amalga oshirilishida mustaqil 
ishlarning o‘rni beqiyosdir. Bu kursni o‘rganish jarayonida o‘quvchilar tabiatdagi ayrim 
hodisa va jarayonlarni mustaqil kuzatishni boshlaydilar. Kuzatish o‘quvchilarning bilish 
qobiliyatlarini rivojlantiradi, egallangan bilimlarni aniq va mustahkam bo‘lishiga yordam 
beradi. Muntazam kuzatish natijasida o‘quvchilar tabiatdagi ayrim hodisa va jarayonlar 
haqida mustaqil xulosa chiqarishga o‘rganadilar. 

---

Qaraqalpaqstan 
Respublikası xalıq bılımlendiriw xızmetkerlerin 
qayta tayarlaw hám olardıń qánigeligin arttırıw aymaqlıq orayı
121