Tálim baǵdarí “qamsízlandíRÍw xizmetin shólkemlestiriw”

4. JUWMAQLAW
5. PAYDALANÍLǴAN ÁDEBIYATLAR DIZIMI

1.KIRISIW

Qamsızlandırıw sózi tariyxın analiz qılıw onıń tiykarǵı mánisin inta, qáweter, qáweter retinde anıqlaw imkaniyatın beredi. Qamsızlandırıw sóz dizbeginiń baslanǵısh mánisi «qo'rxiw» («strax») sózi menen baylanıslı.

Anglichan tilindegi " insuranse" sóziniń etimologiyasi: en + seur (sure) lotin dárekleriniń " securus" - qawipsiz, isenimli " se" den - biypul, biypul. Ekinshi sóz cura - ingliz xızmeti) - ǵamxorlıq, qıyınshılıq. Bir shama retinde anglichan sóz qamsızlandırıw tiykarǵı mániste, uwayımlardan, qıyınshılıqlardan hám usı mánisten alıp qaraǵanda " qamsızlandırıw" túsiniginiń ekonomikalıq mánisinde tolıq sáwlelendirilgenligine isenim payda etiw múmkin"

Qamsızlandırıw - islep shıǵarıw munasábetleriniń zárúrli elementi bolıp tabıladı.

Ol social islep shıǵarıw processindegi materiallıq ziyanlardi qaplaw menen baylanıslı. Normal tákirar islep shıǵarıw procesiniń zárúrli shárti onıń úzliksizligi hám to'xtawsizligi esaplanadı. Óndiristiń turaqlı jańalanıp barıwı insanlardıń barlıq

sociallıq-ekonomikalıq formatsiyalarda, sonday-aq rawajlanǵan jámiyette de ámeldegi mútajliklerin qandırıw ushın zárúr bolıp tabıladı.

Insan hám tábiyǵiy apatlar ortasındaǵı qarama-qarsılıq menen tiykarlanǵan social

Óndiristiń táwekelshilik xarakteri, birinshi náwbette, tábiy hám basqa bálelerdiń

unamsız aqıbetlerin aldın alıw, jónge salıw qılıw hám de jetkizilgen ziyandi sózsiz qaplaw boyınsha insanlar ortasındaǵı munasábetlerdi júzege keltiredi. Bul obiektiv

munasábetler insanlardıń erisken turmıs dárejesin saqlap qalıwǵa bolǵan real hám

ámeldegi zárúriyatın sáwlelendiredi.

Usı munasábetlerdi bólek ayrıqshalıqlar ajıratıp turadı hám olardıń jıyındısı social

islep shıǵarıwdı qamsızlandırıwlıq qorǵaw ekonomikalıq kategoriyasin payda etedi

Ózbekstan Respublikasında ámelge asırılıp atırǵan ekonomikalıq reformalar bazar munasábetleri talaplarına uyqas bolǵan qamsızlandırıw sistemasın dúziwdi talap etdi. Ǵárezsizliktiń dáslepki jıllarında mámlekette birden-bir — mámleket qamsızlandırıw shólkemleri iskerlik júrgizgen bolsa, házirgi waqıtta báseki ortalıǵında qamsızlandırıw xızmetlerin kórsetiwshi 25 túrli múlk formasındaǵı qamsızlandırıw shólkemi hám 300 den artıq olardıń filialları bar. Ámeldegi qamsızlandırıw shólkemleriniń 5 ten zıyatı shet el kapital qatnasıwında bolıp tabıladı. Házirgi waqıtta, ayırım maǵlıwmatlarǵa kóre, qamsızlandırıw shólkemleri hám olardıń filiallarında 3000 den artıq qánigeler isleydi. Milliy ekonomikanıń turaqlı rawajlanıwına erisiwde qamsızlandırıw sisteması zárúrli áhmiyetke iye.