Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

 

---

196 
12-MA’RUZA. DASTURNI TAYYORLASH VA SOZLASHNING 
APPARAT-DASTURIY VOSITALAR 
 
Ko‘p signal protsessorlari ishlov berish tezligi nazorat yoki boshqaruv 
obe’ktlari tomonidan beriladigan real vaqt tizimida ishlaydi. Ish jarayonida obe’kt 
ishiga aralashishning va ishlayotgan ishlov beruvchi dasturga o‘zgartirish kiritishg 
imkoni bo‘lmaydi. Shuning uchun SP uchun dasturlarni tayyorlash va sozlash 
jarayonida foydalanuvchilar ko‘p vaqtni sarflashlari kerak bo‘ladi. Signal 
protsessorlarida dasturlash bir muncha unumli bo‘lgan dasturiy ta’minotni ishlab 
chiqish va sozlash vositalarini talab etadi [4, 9]. 
12.1. Dasturiy ilovalarni loyihalashning asosiy bosqichlari
Umuman olganda SP har xil turlari uchun dasturni tayyorlash va sozlash 
jarayoni bir biriga o‘xshash bo‘ladi. Bu jarayon qo‘yidagi uchta fazani o‘z ichiga 
oladi: 
−
simulyator yordamida algoritm ishini modellashtirish; 
−
baholovchi platadan foydalanib protsessor imkoniyatini baholash; 
−
tayyor qurilma tarkibida bajariluvchi kodni ichki sxemali sozlash.
Protsessor simulyatori – bu shaxsiy kompyuterda ishlovchi va protsessor 
yuklanishini, uning tashqi qurilmalar bilan aloqasini, real apparatlardan 
foydalanmasdan tashqi uzilishlarga protsessor reaksiyasini imitatsiyalovchi va 
bajarilayotgan 
dasturni 
boshqaruvchi 
dasturiy 
instrument 
hisoblanadi. 
Modellashtirish fazasi protsessor arxitekturasi bilan tanishuvning boshida va alohida 
algoritmlarni sozlash bosqichida katta qiziqish kasb etadi. Ayni damda murakkab 
tizim tarkibida protsessor ishini modellashtirish quyidagi sabablarga ko‘ra 
anchagina qiyinchilik tug‘diradi.
Birinchidan, simulyator protsessorning tashqi qobig‘ini modellashtirishda 
chegaralangan imkoniyatlarga ega. Ikkinchidan, u juda sekin ishlaydi, chunki har bir 
protsessor siklida bajariladigan amallarni ko‘rsatish uchun kompyuter ko‘p sonli 
amallarni bajarishi kerak. Ko‘pchilik ishlab chiqaruvchilar protsessor bilan tanishish 

---

197 
va o‘z algoritmlarini real sharoitga yaqin, ya’ni modellashtirish fazani chetlab o‘tib, 
baholash platalari yordamida yo‘lga qo‘yishni afzal biladilar. Firmalar bunday 
baholash platalarini o‘z signal protsessorlarining barcha oilalari tipik vakillari uchun 
ishlab chiqaradilar. Ushbu baholash platalarining ko‘pchiligi tashqi kengaytirishi 
platalarini ulash uchun razyomlarga ega bo‘lib, bu ular yordamida to‘liq funksional 
tizimlarning prototiplarini yaratish imkonini beradi. Yakuniy mahsulot tarkibida 
sxema ichidagi emulyator-personal kompyuterda bajariladigan dasturdan 
protsessorning ichki tugunchalaridan to‘liq foydalanish imkonini beruvchi qurilma 
yordamida dasturiy ta’minotni yo‘lga qo‘yish amaliy dastur yaratish ishining final 
fazasi hisoblanadi. Analog Devices kompaniyasining ishlab chiqishi va sozlash 
vositalari misolida ma’lumotlarni ishlash amaliy dasturini yaratish jarayonini ko‘rib 
chiqamiz. Har bir fazada qo‘llaniladigan ilova va vositalarni yaratishning asosiy 
fazalari oldingi boblarda ko‘rib chiqilgan signal protsessorlarning barcha so‘nggi 
modellari uchun o‘xshash [4, 5, 9].
Loyihalashtirishning yuqorida aytib o‘tilgan barcha uchta fazasi 
CROSSCORE – quyidagi 3 ta komponentani o‘z ichiga oluvchi Analog Devices 
dasturiy- apparat vositalari kompleksi bilan qo‘llab-quvvatlanadi: 
−
Visual DSP++ ishlab chiqish va sozlashning integrallashtirilgan muhiti; 
−
EZ KIT/ EZ BOARD baholash platalari va EZ EXTENDER kengayish 
platalari to‘plami; 
−
sxema ichi emulyatorlari.