Tiykarg'i bo'lim

Joybarlaw funksiyası. Joybarlaw processinde shólkem maqseti qanday bolıwı kerek hám maqsetke erisiw ushın shólkem xızmetkerleri ne etiwleri kerekligi haqqında qarar qabıl etiledi. Bul ertengi kún ushın búgin tayarlanıw kerekligini, maqsetke erisiw ushın ne qılıw kerekligini ańlatadı.
Joba shólkem keleshek jaǵdayınıń quramalı sociallıq-ekonomikalıq modelin belgileydi. Joybarlaw procesi basqıshları tiykarınan universal bolıp tabıladı. Anıq usıl hám strategiyaǵa kelsek olar bir-birinen parıq etedi. Ádetde shólkem basqarıwdıń bir pútkil rejesin hámme iskerlik ta'repinen qáliplestiredi, biraq sho'lkem sheńberinde shólkemniń anıq maqset hám wazıypaların ámelgeasırıwda ayırım menejerler hár qıylı usıllardı qollaydi. Sonday etip, shólkemdiń málim bir dáwirdegi jol kartası duzib shıǵıladı.
Joybarlaw funksiyası firma basqarıw processindegi shinjirda birinshi bolıp esaplanadı. Bul firma menejerlik blokınıń firma maqsetin anıqlaw hám oǵan erisiwdiń jol hám qurallarıni anıqlaytuǵın funksiya bolıp tabıladı.
Joybarlaw funksiyası ush sorawǵa juwap beredi:
1. Házirgi waqıtta biz qay jerdemiz?
2. Qayaqqa jılısıwımız kerek?
3. Bunı qanday ámelge asırmaqshimiz?
Joybarlaw — onıń járdemine administraciya shólkemdiń ulıwma maqsetine erisiw ushın hámme xızmetkerler kúshin báǵdarlawdı támiyinleytuǵın usıl bolıp tabıladı.
Joybarlaw procesi bir neshe basqıshtan ibarat :
1.Shólkem-maqsetin-anıqlaw. 2.Wazıypalardı-anıqlaw. 3. Qoyılǵan wazıypalar boyınsha belgilengen islerdi orinlaw ushın jobalar dúziw.
4. Hár bir basqarıw tekshesinde jobalardı orınlaw ushin ulıwma jollanbanı islep-shıǵıw. 5. Jobalardı orınlaw ushın anıq tártip hám qaǵıydalardı islep shıǵıw.
Shólkemdi joybarlaw eki kóriniske iye:
1. Perspektivalı (strategiyalıq ) joybarlaw.
2. Ámeldegi joybarlaw.
Joybarlaw kórinisleri:
Strategiyalıq joybarlaw (joqarı tekshe) — bul shólkem tiykarǵı tártiptiń uzaq múddetli perspektivasına umtılıw. Shólkem átirapında neler júz berıp atırǵanın anıqlaw. Básekishilerdıń ulıwma háreketi, umtılıw qanday bolıwın anıqlaw. Bul tekshede joybarlawdıń tiykarǵı waziypası shólkem óz bazar qatlamında ózin qanday tutıwı kerekligini múmkinligin anıqlaw bolıp esaplanadı. Strategiyalıq joybarlastiriw kárxana strategiyasın házirgi kúnde hám tiykarınan keleshekte shólkemniń nátiyjeli rawajlaniwin támiyinlewge jóneltirilgen joqarı administraciya sheshimi hám kompleks ha’reketlerin belgileydi.
Strategiyalıq rejelestiriw tómendegilerdi óz ishine aladı :
1. Maqsetti anıq belgilew hám qáliplestiriw.
2. Firmanı sırtqı ortalıqqa maslastırıw.
3. Basqarıwdıń nátiyjeli strukturasın qurıw.
4. Korporatsiya quramındaǵı kópshilik kárxanalar ishki operatsiyalarini koordinatsiya hám integraciyalaw.
5. Firma resurslarini nátiyjeli bólistiriw: insaniy, finansviy, texnologiyalıq, shiyki zatlıq.
Texnologiyalıq joybarlaw nátiyjesi degende shólkem aldına qoyılǵan maqsetlerdi ámelge asırıwǵa jóneltirilgen, hár tárepleme islep shıǵarılǵan kompleks rejeni túsiniledi. Strategiyalıq joba bolsa firmanıń joqarı administraciya tárepinen islep shıǵıladı. Usınıń menen birge onı (rejeni) ámelge asırıwda basqarıwdıń hámme basqıshlarınıń qatnasıwı názerde tutıladı. Strategiyalıq jobalar uzaq múddetke dúziledi. Ádetiy muddet — 5 jıl. Biraq ózgeriwshen sharayat tásirine beyim bolǵan kishi firmalar ushın 3 jıl. Úlken, ayaqqa turıp alǵan korporatsiyalar ushın 10 jıl. Basqarıwdıń ortasha basqishinda taktik joybarlaw menen shuǵıllanıwadı, yaǵnıy strategiyalıq maqset hám wazıypalardı ámelge asırıw jolındaǵı aralıq maqsetler anıqlanadı. Taktik joybarlaw óz mazmun, mánisi boyınsha strategiyalıq rejelestiriw menen uqsas. Ayırmashılıǵı sonnan ibarat, eger shólkemde mısal ushın hár qıylı bólimleriniń ush baslıǵı bolsa, olardıń hár biri óz iskerligin basqalar menen koordinatsiya hám integraciya etiwi kerek. Bul bolsa álbette rejede óz ko'rinisin tabıwı kerek. Sol sebepli olardıń taktik joybarlaw názeriden juwapkerligi strategiyalıq joybarlawda payda bolǵan ideyalardı joybarlaw ushın tiykar etip alınadı.