Тивбиет олий талабалари учун ўҚув адабиёти

64

Ахаб с^стемасидаги ўзгаришлар. Ҳомиладорликда мия пўстлй' ғининг вазифаси ҳақида бир қатор текширишлар ўтказилган. ^У' сусан М. Л. Гармашова ҳамкасблари билан ҳомиладорликвй^ эрта муддатларида ҳам мия пўстлоғида ўзгаришлар бўлишин» электроэнқефалограмма ёрдамида аниқлаган. ҲомиладорлиКД³ мия пўстлоғи билан бош мия орасидаги алоқадорлик ўзгараД^в'
Мия пў-стлогида тормозланиш жара»ни ошиши, пўстлоқ остида _са тормозланаш жараёнининг сусайиши кузатилади. Шуига қа-'аб вегетатив нерв системасининг тонуси ўзгаради. Р ,к_ўпинча вегетатив белгилар юзага келади: ҳомиладор аёл-нинг сўлаги оқади, кўнгли айнайди, қайт қилади (ошқозон пило-_с қнсмининг спазмаси) ҳамда вегетатив нерв системасининг Ааолияти бузилади. Қабзият, веналарнинг кенгайиши, сийдик йўлининг қовуққа уланган қисми кентайганлиги, дермографизм-нинг ўзгариши ва бошқалар кузатилади.
Ҳомиладорлик муддатининғ охирларида бош мия - пўстлоғи-нинг қўзғалувчанлиги анча сусаяди, орқа миянинг рефлектор ра-вишда қўзғалиши зўраяди, бу ҳолат туғруқ дарди бошланиши сабабларидан биридир. Шундай^илиб, ҳомиладор организмининг туғишга тайёрланиши асосан асаб системасининг мураккаб реф-лектор реакциясига боғлиқдир. Бачадон рецепторлари сезувчан-лигининг аста-секин ошиши туғруққа тайёрланишга имкон бера-ди (Н. Л. Гармашова).
Ҳомиладорлик бошланншида вужудга келған шартли £еф-лекслар ҳомиланинг биринчи қимирлашидан то охиригача анча-гина ўзгаради, аммо туғруқ дарди бошланиши билан бутунлай йўқолади. Ҳомиладорликда анализаторларнинг фаолияти ўзгариб, бу ҳолат кўриш ва эшитиш қобилиятига таъсир қилади. Паресте-зия (бармоқларнинг жонсизланиши, чумоли юрганига ўхшаш жимирлаш) ҳолати кузатилади.
Периферик нерв системасидағи ўзгаришлар — невралгик оғ-риқлар айниқса ишиалгия хусусиятидаги, думғаза ва бел соҳаси-даги оғриқлар билан намоён бўлади. Қўпинча аёлнинг болдири ва ахилл пайи соҳасада томир тортишади. Баъзан периферик нервларнинг қўзғалувчанлиги ортади (тетанияга ўхшаш ҳолат), тизза рефлекслари зўраяди, Хвостека ва Труссо белгилари пайдо
бўлади.
Ҳомиладор аёлнинг салга жаҳли чиқадиған бўлиб қолади, кайфияти ўзгариб туради, уйқучанлик кузатилади, жинсий майл сусаяди. Юқорида қайд қилинган ҳолатлар мия пўстлоғи ва пўст-лоқ ости фаолияти ўзаро мувозанатининг ўзгаришига боғлиқдир.