Tish o’yish dastgohlarida detallarga ishlov berishning o’ziga hos xususiyatlari. Qo’llaniladigan kesuvchi va o’lchov asboblari hamda moslamalar

Tishli g‘ildirakka ishlov berishning texnologik usullari

Tishli g‘ildiraklarga ishlov berishning texnologik jarayoni xarakteriga ta'sir 164 qiluvchi asosiy omillar bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: tishli g‘ildirak konstruksiyasi va o‘lchamlari; zagotovkaning turi va materiali; g‘ildirakning aniqligiga va termik ishlov berish sifatiga qo‘yilgan talablar; yillik ishlab chiqarish rejasi.

G‘ildirakning konstruksiyasi ishlov berish ketma-ketligiga va zarur bo‘ladigan jihozlarni tanlashga katta ta'sir ko‘rsatadi.

Turli shaklli: chambarakli, pog‘onali va valikli (dumli) konussimon tishli g‘ildiraklarga ishlov berish texnologik marshrutini ko‘rib chiqamiz. CHambarakli tishli g‘ildiraklarga barcha dastlabki ishlov berishlar uch kulachokli patronda, maxsus kulachok bilan g‘ildirakning konussimon sirti bo‘yicha mahkamlab amalga oshiriladi.

Pog‘onali tishli g‘ildiraklar, odatda, ishlov berishning boshlang‘ich davrida qisqichda ishlov beriladi, valikli tishli g‘ildiraklar esa markazlarda ishlov beriladi.

G‘ildirak konstruksiyasi tish kesish usuliga ta'sir qiladi. Masalan, blokli g‘ildirakning chambaragidagi ikkita tishlari orasidagi masofa kichik bo‘lsa, tish o‘yish dastgohlarida g‘ildirakning chambaraklariga ishlov beriladi, agar chambaraklari orasidagi masofa kichik bo‘lsa, tishlarni frezalash usuli qo‘llaniladi. Bu pardozlash operatsiyalariga - tishlarni jilvirlash va shevinglashga ham bir xil darajada tegishli.

Tishli g‘ildirak zagotovkalarining o‘lchamlari va turi uni tokarlik-revolver dastgohlari yoki avtomatlarda chiviqdan tayyorlash imkonini belgilaydi

Tashqi diametri 50-55 mm va undan katta bo‘lgan tishli g‘ildiraklar pokovka va shtampovkalardan patron turidagi dastgohlarda teshiklarga dastlab ishlov berib tayyorlanadi.

Pog‘onasining uzunligi l teshik diametri d ga nisbati birga teng yoki katta bo‘lsa (l/d  1), tokarlik ishlov berishni ko‘p keskichli tokarlik yarim avtomatlarning qisqichida bajarsa bo‘ladi.

Nisbat l/d bo‘lsa, tokarlik ishlov berishni patron turidagi revolver dastgohlarda yoki vertikal tokarlik yarim avtomatlarda bajarish mumkin.

Tishli g‘ildiraklarga ishlov berish texnologik jarayonining xarakteri tishli g‘ildirak aniqligiga, sirt sifatiga va termik ishlov berishga qo‘yilgan talabga bog‘liq. Ushbu omillarning ahamiyatiga qarab tegishli texnologik jarayon ishlab chiqiladi.

Tishli g‘ildiraklarni tayyorlash texnologik jarayonini to‘rtta asosiy bosqichga bo‘lish mumkin:

a) zagotovkaga va toza ishlov berish;

b) tishlarni kesish;

v) termik ishlov berish;

g) termik ishlov berilgandan keyingi pardozlash va yakunlovchi operatsiyalar.