Tilshunoslik nazariyasi



Download 70 Kb.
bet4/12
Sana07.07.2022
Hajmi70 Kb.
#754878
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Tilshunoslik nazariyasi

Fonetik hodisalar. Nutq jarayonida yuz beradigan kombinator va pozitsion o’zgarishlar.
Fonetik tamoyil. So’z, asos va qo’shimchalarni eshtilishiga muvofiq yozish. Masalan, burun, shahar so’zlariga egalik qo’shimchalari qo’shilganda, ikkinchi bo’gindagi unlilarni tushib qolishi: burnim, shahrim, shahrimiz kabi yozilishi.
Fonetika (yun. phonetike – tovushga oid < phone – tovush). Tilshunoslikning nutq tovushlari va tovush vositalarini o’rganuvchi sohasi.
Fonologiya. Tilshunoslikning nutq tovushlarini so’z va morfemalarning tovush qobig’ini farqlovchi vosita sifatida o’rganuvchi sohasi.
Fraza. Har ikki tomondan pauza bilan bo’lingan, o’ziga xos ohangga ega bo’lgan nutqning eng katta fonetik birligi.
Fuziya (frans. fusion – qo’shilish, tutashish < lot. fusio – quyish, quyma).
Gap bo’laklari. Ma’lum so’roqqa javob bo’lib, gap tarkibida muayyan bir sintaktik vazifada keluvchi so’z va so’z birikmalari.
Gap. Til qonunlari asosida grammatik va ohang jihatidan shakllangan, fikrni ifodalash uchun xizmat qiladigan sintaktik birlik. Masalan, Vatan – onaning ko’ksidan boshlanadi. (M. Xidir)
Gaplologiya. So’zdagi bir xil yoki o’xshash bo’g’inlardan birining tushib qolishi. Masalan, sariq yog’ – saryog’.
Grammatik ma’no. So’zning shakliy qismi, grammatik shakli ifodalaydigan ma’no. Masalan, talabalar so’zi predmet-lik, bosh kelishik, ko’plik ma’nolariga ega.
Grammatik shakl. Grammatik ma’noni ifodalash uchun xizmat qiladigan til vositalari. Masalan, bolalarga oti tarkibida ko’plik, jo’nalish kelishigi ma’nolarini ifodalovchi shakllar mavjud.
Grammatik shakl qo’shimchalar yoki yordamchi so’zlar vositasida hosil qilinadi.
Grammatika (yun. grammatike – harf o’qish va yozish san’ati). 1. Til-shunoslikning so’z shakllarini, so’z birikmasi va uning turlarini, gap va uning turlarini, ya’ni tuilning grammatik qurilishini o’rganuvchi bo’limi. Morfologiya va sintaksis grammatikaning tarkibiy qismlaridir.
2. ayn. Tilning grammatik: morfologik va sintaktik qurilishi.

Download 70 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish