Tili va adabiyoti universiteti

7.  Nominativ  (atov)  va  infinitiv  gaplar  ham  matnni  shakllantiruvchi 
sintaktik  birliklar  hisoblanadi.  Atov  gaplar  bosh  kelishikdagi  ot  orqali 
ifodalangan  grammatik  asos  yordamida  ifodalangan  narsa-buyumning 
mavjudligini  anglatadi.  Atov  gaplar  matnda  yolg‘iz  qo‘llanmaydi,  ulardan 
keyin  atov  gap  mazmunini  ochuvchi,  tavsiflovchi  boshqa  gap  yoki  gaplar 
keltiriladi.  Natijada  matn  hosil  bo‘ladi.  Masalan:  Bugun  bayram.  Ko‘chalar 
gavjum.  Sho‘x-sho‘x  kuylar  yangraydi.  Guras-guras  odamlar  o‘tadi.  O‘yin-
kulgi, shodon shovqin bahor osmonini titratadi (O‘.Hoshimov).    
Infinitiv  gaplar  grammatik  asosi  harakat  nomi  bilan  ifodalanadigan, 
yakka  so‘z  yoki  so‘z  birikmasidan  iborat  bo‘lgan  gaplardir:  Sevmoq!  Bu 
toshga  qarab  ham  gulni  ko‘rmoqdir.  Yoki,  Kutish!  Soniyalar  daqiqalarga, 
daqiqalar soatlarga aylanadigan bekat.