Tili va adabiyoti universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet65/217
Sana01.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#281903
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   217
Bog'liq
MATNLINGVISTIKASI-converted

kurashish  kerak.  Yoki:  2.  Kurashish  kerak.  Hurriyat  uchun.  Adolat 
uchun.  Birinchi  gap  odatdagi  tartibda  tuzilgan  sodda  gap  hisoblanadi. 
Ikkinchi  gap  esa  parselyatli  tuzilma  hisoblanadi.  Uch  komponentli  bu 
qurilmada birinchi qism - asos,  qolganlari esa parselyat bo‘lak hisoblanadi. 
«Parselyatli tuzilmalardagi tartib mohiyat e’tibori bilan ta’sirchan so‘z tartibi 
bo‘lib,  uslubiy  jihatdan  betaraf  tuzilmali  gap  qismlarini  kommunikativ 
maqsadga  muvofiq  tarzda  guruhlash,  sintaktik  jihatdan  qayta  o‘rinlashtirish 
sifatida  ro‘yobga  chiqadi.  Gap  tuzilmasini  bu  xilda  qayta  qurish  (uning 
qismlarini  sintaktik  jihatdan  qayta  tartiblash)  ma’lum  qismni  mantiqiy 
jihatdan  ajratishga  asoslanadi  va  o‘ziga  xos  ekspressiv  ifoda  shakli  hamda 
funksional - semantik munosabatlar tarkib topadi».
105
  
Jalil  aka  deraza  tagida  yotardi(1).  To‘shakda  (2).  Bolishi  baland  (3). 
Unga  suyanib‚  boshini  ko‘tarsa‚  bog‘ni  ko‘radi  (4).  O‘zi  obod  qilgan  bog‘i 
(5).  (Sh.Xolmirzayev).  
Bu  matn  parchasi  beshta  gapdan  tashkil  topgan.  1-gap  asos,  2-gap 
parselyat.  Asosdagi  o‘rin  holi  konkretlashtirilmaganligi  uchun  parselyat 
bo‘lak  sifatida  ajratilgan.  3-parselyat  gap  ham  asosdagi  o‘rin  holini 
ta’kidlashga xizmat qilgan. Shuningdek, 4-gap bilan 1-gap o‘rtasidagi aloqani 
zichlashtirgan.  Ya’ni,  qahramon  deraza  tagida  yotibdi.  To‘shakda  yotibdi. 
Baland  bolishli  to‘shakda  yotibdi.  Unga  suyansa  o‘zi  obod  qilgan  bog‘ni 
ko‘radi.  5-gap  4-gapning  parselyati  hisoblanadi.  Ya’ni  asos  (4)  dagi 
to‘ldiruvchi (bog‘)ni aniqlashga xizmat qilgan.    

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish