Tili va adabiyoti universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet158/217
Sana01.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#281903
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   217
Bog'liq
MATNLINGVISTIKASI-converted

Болдырев Н.Н. Кўрсатилган мақола. –С.22. 
      
187
     Болдырев Н.Н. Кўрсатилган мақола.  –С.23. 
       
188
      Кравченко  А.В. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные  процессы и проблема 
метода // Вопросы когнитивной лингвистики. –Тамбов, 2004. –С.37. 
       
189
    Кубрякова Е.С. Об установках  когнитивной науки  и актуальных проблемах  когнитивной 
лингвистики //  Вопросы когнитивной лингвистики. –Тамбов, 2004. –С.6. 


 
135 
tushunilganligini,borliq  ong  tomonidan  qay  tarzda    qayta  ishlanib, 
kategorizatsiya qilinganligini aniqlovchi vosita” sifatida qarala boshlandi.  
190
 
  “Ong,  -deb  yozadi  E.S.Kubryakova,  bu  miyaning  shunday  tarkib 
toptiruvchi  infrastrukturasiki,  unda  inson  hayoti  davomida  to‘planilgan  
tasavvurlar,  taassurotlar,  his-tuyg‘ular  va    fikrlar  ko‘rinishidagi  obrazlarni  yoki  
yagona konseptual sistemaning konseptlarini aks ettiruvchi  barcha mental tajriba 
mujassamlangan bo‘ladi”.  
191
 
   Ong “kognitiv daraja sifatida” ikki qismga bo‘linadi:  til ongi va  tilga 
taalluqli  bo‘lmagan  ong.  “Inson  ongi    nafaqat    o‘zaro  bog‘langan    mantiqiy 
hukmlar,  tushunchalar  va    aqliy  xulosalar    sistemasi    shaklida    to‘planilgan  
hayotiy  tajriba,  borliq  va  o‘zi  haqidagi    bilimlar    yig‘indisini,  balki      verbal 
bilimlar, tilni, uning morfologik, fonologik, mantiqiy,  pragmatik, sintaktik va b. 
sistemalarini    bilishni    ham      o‘zida    mujassamlashtiradi.        Bu  bilan    til  ongi  
boshqa  “bilimlar  bloki”ning  ichiga  kirib  boradi  va    ongimizning  eng  muhim 
qismi hisoblanadi”.
192
  Shu tariqa,  til ongi,   bu – ongning “ til ma’nolariga ega  
yig‘indidan iborat qismidir”. 
 Kognitiv  lingvistika  nuqtai  nazariga  ko‘ra  ong    to‘plangan  bilimlar 
hisoblansa,    ushbu  bilimlarning  yig‘uvchisi  bo‘lib    tafakkur  hisoblanadi. 
Ko‘rinadiki,  “tafakkur  va  ongning    mavjud  bo‘lishi  va    joriylanishi  o‘zaro 
shartlangan:  ong  (to‘plangan  bilimlar  holati)    tafakkur  jarayonini  ta’minlab 
beradi,  u esa,  o‘z navbatida,  bilimlar (ongning) to‘planish va sistematizatsiya 
qilinish manbai hisoblanadi”. Inson tomonidan  bilimlar  to‘plash, ya’ni  tafakkur  
jarayoni  ikki  vaziyatning  mavjudligi  sharti  bilan  kechadi.      Bu,  birinchi 
tomondan,  tafakkur  jarayonida  borliqning  aks  etishi  bilan,  ikkinchi  tomondan, 
uni  kodlashtiruvchi  belgi  sifatidagi  tilning  mavjudligi  bilan  bog‘lanadi. 
T.A.Fesenko  ta’kidlaganidek:  “Agar  ong  (tafakkur  ham)    fikrning  mantiqiy  
shakllarida  borliqni  aks  ettiruvchisi  bo‘lsa,  til  (turli  til  formulalari  vositasida)  
tafakkurimizning  ifodalovchisi  sifatida  qatnashadi”.  Shunga  ko‘ra,  kognitiv 
lingvistika    borliq,  tafakkur,  ong  va  tilning  o‘zaro  bog‘liqligidan  kelib  chiqib,                 
“  bilim  olish,    uni  qayta  ishlash,    qayta  fikrlash  va  uni  matnlarda  voqelanish 
jarayonlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqliklarni o‘rganadi”. 
 Kognitiv  lingvistikaning  bugungi  kunda  quyidagi  asosiy  yo‘nalishlari 
mavjud:  

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish