Tikuv 1-123 (2013). P65

Ikki iðli zanjirsimon yo‘rma baxyaning hosil bo‘lishi
Ikki iðli zanjirsimon yo‘rma baxyani hosil qilishda mashinaning
quyidagi ish organlari qatnashadi: ustki ið taqiladigan igna (80-
rasm), ostki ið taqiladigan chalishtirgich, kengaytirgich, reyka, teðki
va yo‘rmash oldidan detallar chetini qirqadigan ðichoq mexanizmi.
Igna (1) eng ðastki holatga tushadi (80-a rasm), chað
chalishtirgich (3) chaðda, kengaytirgich (2) esa o‘ngda bo‘ladi.
Igna (1) eng ðastki holatdan 2,5–3 mm ko‘tarilib (80-b rasm),
halqa hosil qiladi, bu halqaga chaðdan o‘ngga harakatlanib chað
chalishtirgich kiradi.
Chað chalishtirgich (3) o‘ngga harakatlanishda davom etib,
qarshisidan kelayotgan kengaytirgich (2) bilan uchrashadi, kengay-
tirgich chað chalishtirgich halqasini ilib oladi. Igna (1) shu ðaytda
materialdan chiqadi (80-d rasm), reykalar ko‘tarilib, materiallarni
bir baxya bo‘yi suradi.
Kengaytirgich (2) igna ðlastinasi teðasiga ko‘tarilib (80-e rasm),
chað chalishtirgich (3) ning halqasini ðastga tomon harakatlana
boshlayotgan igna (1) ning harakat chizig‘iga to‘g‘rilab qo‘yadi.
Igna (1) chað chalishtirgich (3) ning halqasiga kiradi (80-f rasm),
materiallarni teshib o‘tib, ðastga tusha boshlaydi. Bu ðaytda chað
chalishtirgich (3) chaðga, kengaytirgich (2) esa o‘ngga harakatlanadi.

---

150
Shundan keyin baxya hosil bo‘lish jarayoni takrorlanadi.
Materiallar siljiyotganda iðlar teðki barmog‘ida chalishadi, tortilgan
halqalar teðki barmog‘idan sirðanib tushib, materiallarni ularning
qirqimini tortmay qamrab oladi.
Uch iðli zanjirsimon yo‘rma baxyaning hosil bo‘lishi
Bunday baxya hosil qilish uchun kengaytirgich o‘rniga uchinchi
ið (4) taqiladigan o‘ng chalishtirgich (5) ishlatiladi (81-rasm).
Igna (3) eng ðastki holatga tushadi (81-a rasm), chað chalish-
tirgich (1) chaðda, o‘ng chalishtirgich (5) o‘ngda bo‘ladi.
Igna (3) eng ðastki holatdan 2,5–3 mm ko‘tarilayotganda
(81-b rasm) halqa hosil qiladi. Chað chalishtirgich (1) chaðdan
o‘ngga harakatlanib, shu halqaga kiradi.
O‘ng chalishtirgich (3) uning qarshisidan kelayotgan chað cha-
lishtirgich (1) ning halqasiga kiradi (81-d rasm). Igna (3) material-
dan chiqadi, reyka ko‘tarilib, materialni bir baxya bo‘yi suradi.
O‘ng chalishtirgich (5) igna ðlastinasi teðasiga ko‘tarilib
(81-e rasm), o‘zining boshlang‘ich harakati chizig‘i ortiga chað
chalishtirgich (1) halqasini o‘tkazadi va o‘z halqasini igna (3)
ning harakat chizig‘iga to‘g‘rilab qo‘yadi.
80-rasm
. Ikki ipli zanjirsimon yo‘rmash baxyasining hosil bo‘lishi.
3
2
1
a
3
1
2
3
b
2
1
1
1
3
2
3
2
e
f
d

---

151
Igna (3) o‘ng chalishtirgich (5) halqasiga kiradi (81-f rasm).
Materiallarni teshib o‘tib, ðastga tushadi. Bu vaqtda chað chalishtirgich
(1) chaðga, o‘ng chalishtirgich (5) esa o‘ngga harakatlanadi. Keyin
jarayon takrorlanadi.