Tikuv 1-123 (2013). P65

Sozlanishlari.
Baxya yirikligi mashina qulochi (2) dagi dasta
(4) ni burab amalga oshiriladi (50-rasm). Baxya yirikligini 0–5
mm oraliqda o‘zgartirish mumkin. Agar dasta «A» belgi tomonga
buralsa baxya yirikligi oshadi, «B» belgi tomonga buralganda esa
kamayadi. Material surilish yo‘nalishini o‘zgartirish uchun richag
(1) bosiladi. Siniq baxyaqator enini o‘zgartirish uchun richag (5)
soat miliga teskari buraladi va kerakli holatga keltiriladi. Siniq
baxya enini 0 dan 10 mm gacha richag (3) yordamida o‘zgartirish
mumkin. Richag (3) ni vint (7) yordamida mahkamlangan belgili
kojux (6) yoðib turadi.

---

97
51-rasm
. 72527-101 tikuv mashinasida materialni
surish mexanizmi sozlanishlari.
3
5
9
7
4
1
8
2
6
11
3
B
A
10
Richag (3) o‘ngga buralganda baxya eni oshadi, chaðga
buralganda esa baxya eni nolgacha kamayadi. Ustki ið tarangligi
taranglash qurilmasidagi vintni o‘ngdan chaðga tomon burash yo‘li
bilan amalga oshiriladi. Ostki iðni taranglash uchun naycha
qoðqog‘iga o‘rnatilgan ðrujina vinti chað yoki o‘ng tomonga bura-
ladi. Prujinaning naycha qoðqog‘iga nisbatan bosimi natijasida ostki
iðning tarangligi o‘zgaradi. Òishli reykaning (A) igna ðlastinkasiga
nisbatan holatini rostlash uchun (51-rasm) vint (3) bo‘shatilib,
igna ðlastinasi olinadi. Gorizontal val (6) ko‘tarish richagi (8)
ning vinti (2) bo‘shatilib, tishli reyka igna ðlastinasi sathiga nisbatan
holati rostlanadi va vint (2) qotiriladi. Òishli reyka (A) ning
gorizontal holati esa unga vint (1) yordamida sharnir bilan bog‘-
langan shatun (9) ning biriktiruvchi vinti (4) bo‘shatilib, val (7)
ga nisbatan burab sozlanadi. Richag (10) chað tarafdan barmoq
(5) orqali shatun (9) bilan bog‘langan, o‘ng tarafdan esa zveno
(11) bilan biriktirilgan.
Igna ðlastinasi teshigidan igna uchi to‘g‘ri o‘tishi kerak
(51-rasm).
50-rasm. 72527-101 tikuv mashinasida baxya yirikligini va enini
o‘zgartirish qurilmalari.
6
7
2
3
5
4
1
A
B

---

98
Òo‘g‘ri sozlangan mashina-
larda tishli reyka ikkala yo‘na-
lishda ham elliðssimon trayek-
toriya bo‘ylab harakatlanishi lo-
zim. Elliðssimon harakat buzilgan
holda valdagi ekssentriklarning
bir-biriga nisbatan ekssentrisiteti
o‘zgartirilib sozlanadi. Òeðki (1)
ni (52-rasm) almashtirish uchun
teðki sterjeni (2) ko‘tarish richagi
(3) yordamida ko‘tariladi. Igna
(4) ham ustki holatiga keltiriladi.
So‘ngra biriktirish vinti (5)
bo‘shatilib, himoyalash ilgagi (6)
va teðki (1) olinadi hamda
boshqa teðki o‘rnatiladi. Yangi
teðki o‘rnatishda igna harakati
davomida unga urilmasligiga
e’tiborni qaratish lozim
(52-rasm).
Ignaning ðlatformaga nisbatan bo‘ylama holatini rostlash uchun
(siniq baxya hosil qilishda) vintlar (8–9) bo‘shatiladi va vint (7)
ni burab igna (4) ðlastina teshigi markaziga keltiriladi va vintlar
(8–9) qotiriladi. Igna (4) vint (8) yordamida igna yuritgich (10)
ga o‘rnatiladi.
Ignaning ðlastinaga nisbatan holatini rostlashda vint (7) ni
qattiq qotirmaslik kerak, vintlar va igna yuritgichi orasida kerakli
masofani qoldirish kerak. Siniq baxyaqator hosil qilish jarayonida
ignaning harakati davomida to‘siq va qarshilikka duch kelmasligiga
e’tiborni qaratish lozim.