Tijorat banklarining o’zbekiston moliya bozorida tutgan o’rni

Tijorat banki

• Tijorat banki – korxonalar, tashkilotlar, fuqarolarga universal bank xizmatlari ko’rsatadiga yirik kredit muassasasi. Tijorat banki bank harakatlarini amalga oshirish uchun pul mablag’larini., asosan, qo’yilmalar, banklararo kreditlar, o’z aksiya va obligatsiyalarini chiqarish orqali shakllantiradi. Tijorat banki mablag’larni jalb qilish va kreditlarni taqdim etish, bank hisobvaraqlarini ochish va uni yuritish hamda to’lovlarni o’tkazish kabi amaliyotlarni amalga oshiradi.

Tijorat banki

• Tijorat banlari iqtisodiyotning “ qon tomir tizimi” bo’lib, aholi va biznesning to’planib qolgan jamg’armalarini taqsimlash orqali iqtisodiyotni zarur moliyaviy reaurslar bilan ta’minlaydi. Bu vositachilk iqtisodiyotni yanada rivojlantirish uchun zarur bo’lgan “ yoqilg’i” bilan ta’minlaydigan omildir.

• Vositachi sifatida tijorat banklari pul mablag’laridan foydalanganligi uchun foiz to’lash sharti bilan omonatlarni jalb qiladilar va ularni aholi va tadbirkorlarga kreditlar va investitsiyalar ko’rinishida foiz evaziga taqdim etadilar.

Moliya bozorida tijorat banklarining roli

• Umuman olganda, bank – bu moliyaning maxsus faoliyat sohasi bo’lib, moliya bozori orqali pul resurslarini jamlab, ularni iqtisodiyotning turli samarali sub’ektlariga manfaatli taqsimlaydigan alohida moliyaviy instituti hisoblanadi. Moliya bozorida bunday faoliyatni ixtisoslashgan yuridik shaxs maqomiga ega bo’lgan turli milkchilik shaklida tuzilgan banklar amalga oshiradi. Bunda banklar tijorat tashkilotlari sifatida ma’lum risklarga moyil bo’lganligi sabablli, ular bozori orqali o’z risklarini boshqaradilar.

Moliya bozorida tijorat banklarining roli

• Banklar faoliyatining mexanizmi, hossa va xususiyatlari evaziga moliya bozori tarkibida alohida segment – bank kapitali va hizmatlari bozori faoliyat yuritadi va rivojlanadi. Bunda ular kredit, pul vositalari bilan bog’liq operatsiyalar institutlari, moliyaviy resurslar va instrumentlar akkumulyatori va mos ravishda yirik investitsiyalar manbai, institutsional investor, professional emitent va vositachi sifatida namoyon bo’ladi. Bashqacha qilib aytilganda, banklar moliya bozorining pul, valyuta va kredit (bank kapitali) segmentida tegishli operatsiyalarini bajaradi, fond instrumentlari segmentida esa qimmatli qog’ozlar bilan bog’liq moliyaviy hizmat, emission va investitsion operatsiyalarni amalga oshiradi. Bundan tashqari banklar o’z faoliyatlari doirasida ko’chmas mulk bozorida va ipotekaviy hizmatlarni ham ko’rsatadi.