Tijorat banklarining noa‘nanaviy operatsiyalari

Tijorat banklarining noa‘nanaviy operatsiyalari

REJA:

1. Tijorat banklarining noa‘nanaviy operatsiyalari

2. Faktoring operatsiyalari

3. Kontokorrent operatsiyalari

Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklari mijozlarning moliyaviy xizmatlarga bo‗lgan ehtiyojlarini qondirish va foyda manbasini oshirish maqsadida qator noa‘nanaviy operatsiyalarni bajaradi. Bunday operatsiyalar siras faktoring, kredit – ijara (lizing), kontokorrent (overdraft), forfeyting, trast kabi operatsiyalarni kiritish mumkin.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklari mijozlarning moliyaviy xizmatlarga bo‗lgan ehtiyojlarini qondirish va foyda manbasini oshirish maqsadida qator noa‘nanaviy operatsiyalarni bajaradi. Bunday operatsiyalar siras faktoring, kredit – ijara (lizing), kontokorrent (overdraft), forfeyting, trast kabi operatsiyalarni kiritish mumkin.

Faktoring operatsiyalari

• Faktoring operatsiyalarida banklar tovar sotib oluvchining qarz hujjatlarini sotib oladi, unda asosan uchta tomon ishtirok etadi.
• Birinchisi, faktor – vositachi, bankning faktoring operatsiyalarini bajaruvchi bo‗limi. Odatda, rivojlangan mamlakatlar tajribasida faktoring operatsiyalarini amalga oshirishga ixtisoslashgan faktoring kompaniyalari tashkil etish amaliyoti ham mavjud.

Ikkinchisi, mijoz (tovar sotuvchi yoki xizmat ko‗rsatuvchi), faktor – vositachi bilan kontrakt tuzuvchi sanoat yoki savdo firmasi.

• Ikkinchisi, mijoz (tovar sotuvchi yoki xizmat ko‗rsatuvchi), faktor – vositachi bilan kontrakt tuzuvchi sanoat yoki savdo firmasi.
• Uchinchisi, tovar sotib oluvchi.
• Mijoz sotilgan tovar yoki ko‗rsatilgan xizmatlar uchun olinishi lozim bo‗lgan pul mablag‗ini talab qiluvchi hujjatlar asosida ―faktor – vositachi‖ bilan faktoring operatsiyasi bo‗yicha shartnoma tuzadi. Faktor – vositachi imzolangan faktoring shartnomasi asosida, ma‘lum komission to‗lov hisobiga mijozga sotilgan tovar yoki ko‗rsatilgan xizmatlarga to‗lovni amalga oshiradi. Soddaroq qilib aytganda, faktor – vositachi mijozdan tovar sotib oluvchiga mablag‗larni to‗lash bilan bog‗liq to‗lov hujjatlarni komission to‗lov asosida ―sotib oladi‖.