Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish bu pul mablag’larini jalb qilish va ularni joylashtirishni tartibga solish yo’llari va usullaridir

3.1-rasm. Milliy valyuta-so’mning 1 AQSh dollariga nisbatan nominal almashuv kursi, so’m

3.1-rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, so’m muomala kiritilgan 1994 yilning iyul oyidan 2017 yilning sentyabr oyiga qadar bo’lgan davrda so’mning AQSh dollariga nisbatan juda yuqori darajadagi qadrsizlanish sur’ati (1157 marta!) kuzatilgan.

Bloomberg agentligi tomonidan o’zbek so’mi dunyo bo’yicha 2017 yilning eng qadrsiz valyutasi deya e’lon qilindi. O’zbek so’midan oldingi o’rinda kelgan Kongo frankining qadrsizlanish sur’ati 27 foizni tashkil etdi.

3.2. Tijorat banklari passivlarini boshqarishning asosiy yo’nalishlari

Tijorat banklari passivlarini boshqarishning asosiy yo’nalishlari bo’lib quyidagilar hisoblanadi:

0. 
   passivlarning optimal tarkibini shakllantirish;
   

0. 
   depozitlarning etarliligini ta’minlash;
   

0. 
   regulyativ kapitalning etarliligini ta’minlash;
   

*passivlarning foiz stavkalari va valyuta kurslarining tebranishlariga nisbatan moslashuvchanligini ta’minlash;

*bank tomonidan muomalaga chiqarilgan qimmatli qog’ozlarning investitsion

32
jozibadorligini ta’minlash.

Transmilliy banklarda passivlarning optimal tarkibi shakllantirilgan bo’ltb, ular tajribasidan repsublikamiz banklari amaliyotida foydalanish muhim amaliy ahamiyat kasb etadi.

Transmilliy banklar passivlarining tarkibida salmog’iga ko’ra birinchi o’rinni depozitlar egallasa, ikkinchi o’rinni bankning qimmatli qog’ozlarini sotishdan olingan mablag’lar egallaydi.

70

60

50

40

30

20

10

0
58,7

22,9

			7,1		11,3
Депозитлар		Бакн қимматли		Бошқа пассивлар		Регулятив капитал
		қоғозлари