Tibbiyot kasbiga kirish

 

Nazorat savollari: 

1. Jarrohlik usullari qanday? 

2. Operatsiyalarni tasniflash. 

3. Rejali operatsiya nima? 

4. Shoshilinch operatsiya nima? 

---

520 

 

5. Diagnostik operatsiya nima? 

 

HIRURGIK BEMORLARNI KUZATISH VA 

DAVOLASHDAGI MUOLAJALAR. BEMORLARGA 

SUDNA, SIYDIKDON TUTISH VA ULARNI TOZALASH 

 

Shifokor tomonidan tayinlangan tibbiy muolajalarni amalga 

oshirish  paramedikal  xodimlarning  mas'uliyatidir.  Bolalarning 

jarrohlik  shifoxonasida,  dori-darmonlar  va  jismoniy  vositalar 

bilan davolashdan tashqari, jarohatlar va travmatik shikastlanish 

joylari uchun g'amxo'rlik muhimdir.      

Jarrohlik  bolimlarida  ishlaydigan  tibbiyot  xodimlari  turli 

xildagi  boglamlarni  qo'llash  texnikasini  yaxshi  bilishlari  kerak. 

Boglam  turlarini  o'rganish,  ularni  qo'llash  usullari  va  ular 

qo'llanadigan 

maqsadlarni 

o'rganadigan 

tibbiyot 

bo'limi 

desmurgiya deb ataladi. Vazifasiga qarab, jarohatni qurishdan va 

mexanik  tirnash  xususiyati  bilan  himoya  qiladigan  himoya 

boglamlarni  ajratiladi;  bosib  turuvchi  -  tananing  har  qanday 

qismiga  qattiq  bosim  hosil  qilish  (qon  ketishni  to'xtatish  uchun 

tez-tez  ishlatiladi);  xarakatni  chegaralovchi  -  tananing 

zararlangan  qismiga  harakatsizlikni  ta'minlaydigan  boglamlar; 

tanasining  biron  bir  qismini  doimiy  ravishda  cho'zish  orqali 

kengaygan bintlar; oklyzion boglamlar tana bo'shlig'ini yopishda 

boglamlarga  ajratiladi.  Boglam  turlariga  turiga  qarab  yumshoq 

va  qattiq  b’oladi.  Yumshoq,  gazli  mato,  elastik,  tursimon 

bintlari,  paxta  matolari  bilan  bog'langan  bintlarni  o'z  ichiga 

oladi.  Qattiq  boglamlar  gips,  maxsus  plastmassalar,  shinalar  va 

boshqalarni ishlatadi. 

Ko'pincha  tozalovchi  hukna  ishlatiladi.  Tozalovchi  hukna 

qabziyatlarda 

va 

jarrohlik, 

radiologik 

ko'rikdan, 

rektoromanoskopiyadan  oldin  qullaniladi.  Huknadan  maqsad 

anus  orqali  yo’gon  ichakka  suv  yborish  bilan  ichak  b’oshligini 

tozalash  va  ichak  devor  xarakatini  rag'batlantirishdan  iborat. 

Ishlatiladigan  suyuqlikning  harorati  va  hajmi  juda  muhim. 

---

521 

 

Ushbu  muolaja,  har  qanday  boshqa  muolaja  kabi,  muayyan 

mahorat talab qiladi. Bolaga huknadan oldin qovugini bo’shatish 

so’raladi  va  yon  tomonga  etqizilib  oyoqlari  bukilgan  holatda 

tana  ostiga  kleyonka  yozilgan  holda  bo’ladi.  Muolajani 

bajarishda  rezina  qo'lqoplar  va  uzun  fartuk  taqiladi.  Malum 

miqdorda  suv  bilan  to'lgan  krujka  kushetkadan  taxminan  1  m 

yuqorida  balandlikda  osilgan  bo'ladi  (krujka  tubidagi  aylana 

teshik orqali rezina naycha kirgiziladi va rezina yoki plastmassa 

uchi  ishlatiladi).  Uchi  qalin  vazelin  moyi  yoki  boshqa  yog 

surilib  to’gri  ichakka  4  -  5  sm  chuqurlikda  kiritiladi.  Uchlikni 

erkin va sekin kiritish kerak. Keyin suyuqlikning oqimi ochiladi 

va  uning  zichligi  sozlanadi.  Yaxshi  hukna  bo’lishi  uchun  suv 

kamida  15-20  daqiqadan  so’ng  hojatga  o’tirgizish  maqsadga 

muvofiqdir.  Bu  muolajada  axlatni  teksirish,  begona  moddalar 

borligi  (qon,  shilliq  va  hokazo)  qayd  qilish  va  har  qanday 

holatda  ham  hamshiralar  va  ayniqsa,  bemorlar  ma'lumotiga 

tayanish  lozim  emas.  Bolaning  yoshini  inobatga  oling.  Misol 

uchun, bir yoshgacha bo'lgan bola uchun 200 ml etarli suv hajmi 

bo'lardi,  lekin  maktabgacha  yoshdagi  bir  bola  uchun  bu  miqdor 

etarli  emas,  va  klizma  kerakli  ta'sirga  ega  bo’lmaydi.  Shuning 

uchun, siz doimo shifokoringiz bilan bemorni qanday miqdorda 

suyuqlikka sarflashingiz kerakligini tekshirishingiz kerak.