|
Bolalarni davolashda fizik usullar. Inson terisi ko'p
miqdorda qon va limfa tomirlari, shuningdek nervlar bilan
ta'minlanadi. Shuning uchun teri ustida turli yo'llar bilan harakat
qilish uchun ba'zi to'qimalar va organlarga muayyan refleks
ta'sirga ega bo'lishingiz mumkin. Bu holat mahalliy jismoniy
ta'sirlarni - issiqlik, sovuq va hokazolarni qo'llashga asoslangan.
Xantal teridagi qon tomirlarni kengaytirish yo’li bilan terini
juda sust qitiglaydi.
Xantal operatsiyadan keyingi davrda o'pka kasalliklari
plevrit, pnevmoniya, bronxit bilan asoratlarni oldini olish uchun
buyuriladi. Xantal foydalanish mumkin bo'lmagan holatlar bu
terida (toshmalar va boshqa yiringdonlar, toshmalar) mahalliy
522
o'zgarishlar mavjud bo’lganda. Terining maxsus tayyorgarligi
odatda talab qilinmaydi, u quruq va toza bo'lishi kerak. Xantal
plasterlari iliq suvda namlanadi va shifokor tomonidan
ko'rsatiladigan
terining
yoki
terining
boshqa
joylariga
ishlaydigan joyga qo'llaydi. Xantal ustidan kompres qog'oz va
ikki yoki to'rt marta o’ralgan plenka bilan xantal
mustahkamlanadi. 5-6 daqiqa davomida xantalni ushlab turiladi,
keyin ularni olib tashlang, yumshoq terini iliq suv bilan
tozalanadi va vazelin yog'i bilan yog'lanadi.
Isitgich teri qon tomirlarini kengaytiradi va terida qon
aylanishini yahshilash xisobiga teridan so’lish jarayonlarini
yaxshlaydi, mushak spazmlarıni bartaraf etish ta'siri bilan og'riq
intensivligi kamayadi.
Isitgichni issiq suv bilan 1/2 qismi to’ldiriladi, siq suv bilan
isitish, havo chiqarib olinadi va mantiya bilan yopiladi. Hech
qachon isitgichni tanaga to'g'ridan-to'g'ri qo'yilmaydi, u mato
yoki sochiq bilan o'ralgan bo'lishi kerak va ichki kiyimning
ustiga qo'yilishi kerak. Avvalo, isitgich butunligini tekshirish
kerak, aks holda teri ho'l bo’lishi yoki kuyishi mumkin. Issiq
suvli shishaning tanasiga o'rnatilgani uchun doimo uning holati
va haroratiga e'tibor berish kerak.
Sovuq jarrohlikda issiqlik q’ollanilgan kabi keng
ishlatiladi. Shu maqsadda, keng qopchani markazda keng
qopqogi bilan rezina idishdan foydalaniladi, unda muz yoki
qorning kichik bulaklari erkin kiradi. Sovuq q’oyish issiqqa
teskari xolda vazokonstrüksiyon tasir bilan tegishli hududga qon
ta'minotini
kamaytirish,
yallig'lanishni
cheklash,
og'riq
kamaytirish
qon
to'xtatish
asab
negativ
ta'sirchanlikni
kamaytiradi. Issiq suv idishi kabi muzli idish choyshab ustiga
q’oyiladi.
Kompress isituvchi va sovutuvchi bo’ladi. Issiq suv
shishasi yoki muz b’olaqi kabi bir xil mahalliy va refleksli
harakatga ega va xuddi shu ko'rsatmalar uchun belgilanadi.
Kompress toza, quruq teriga qo'llaniladi. Isitish uchun
523
foydalanish, suv yoki natriy hidrokarbonat, Rivanol 3%
eritmasi, suv (yarimspirt kompress) va boshqalar bilan 70° spirtl
aralashtirib ishlatiladi. 4 qavatli yig'ilgan doka bir parchasi
suyuqlik bilan namlanib (taxminan 37 ° C), keyin o'rta darajada
siqilib, muloyimlik bilan yoyilib teriga solinadi. Qog'oz yoki
polietilen bilan kengroq varaq ustiga joylashtirilib bint bilan
siqilmay boglanadi. Kompresni bir yoki bir necha soatgacha
ushlab turiladi. Kompresni olib tashlangandan so'ng terini spirtli
eritma bilan artiladi.
Terapevtik vannalar mahalliy va umumiy bo’ladi. Vrach
vannani tayinlaganida hamshiraga haroratni, davomiyligini,
vannaning
tarkibini
(har
qanday
eritmmlarni
qo'shish,
konsentratsiyasi va boshqalarni), jarayonning davomiyligini
aniqlab berishi kerak. Bunday vannalar qo'l va oyoqlarda
jarohatlarda
va
toza
operatsiyalarini
tayyorlash
uchun
q’ollaniladi. Qo'l yoki oyoq vannalari uchun maxsus idishlar
yoki chelaklardan foydalaniladi. Mahalliy vannalarna davolash
xonasida, kiyinish xonasida, hammomda va hatto xonada
amalga oshirish mumkin. Ishlatishdan oldin idishlarni yuvish va
dezinfektsiya qilish kerak. Vannadagi suv harorati suv
termometrida aniqlanishi kerak. Bunda teri katta yuzasi botırılan
taqdirda qon va limfa tomirlari, asab tizimiga ta'sir maydonini
kengaytirishga erishiladi. Mahalliy ta'sirga qo'shimcha ravishda
issiq vannalar tinchlantiruvchi ta'sirga ega bo'lib, sokin uyquni
targ'ib qiladi. Shuning uchun shifobaxsh maqsadlar bilan
umumiy vannalar keng qo'llaniladi. Ular, ayniqsa, ichak
oqmalarida, siydik va axlat tasirida teridagi dermatidlarda
islatiladi. Bunday hollarda kaliy permanganat (quyuq pushti
eritma) qo'shilgan oddiy vannalar kuniga bir necha marta
amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
