Tibbiyot instituti talabalari uchun


Past haroratning umumiy ta’siri (sovushi)



Download 6,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet216/577
Sana14.02.2022
Hajmi6,49 Mb.
#448516
1   ...   212   213   214   215   216   217   218   219   ...   577
Bog'liq
sud-tibbiyoti iskandarov-a.i.-kuldashev-d.r. lot-1

Past haroratning umumiy ta’siri (sovushi)
Odam organizmiga past harorat havoning namligi oshganda va kuchli 
shamol sharoitida uzoq vaqt ta’siri natijasida termoregulyatsiya mexanizmi buzilib 
tana haroratining sekinlik bilan pasayishining sababchisi bo’lishi mumkin. 
Kiyimining etarlicha bo’lmasligi, ozib ketishi, fizik va ruhiy charchashi, 
harakatsizlik (har xil jarohatlanishlar tufayli), uxlash holati va mastligi ham 
sovushni tezlashtirishi mumkin.
Sovishning patogenezi va klinik belgisi.
Boshlang’ich davrida past harorat 
ta’siriga organizm barcha funktsiyalarining (nerv, yurak-qon tomirlari, nafas olish) 
kuchayishi bilan javob beradi. Modda almashinuvi keskin kuchayib, ayniqsa jigar 
va mushaklardagi glikogen zapasi tez sarflanadi.
Bularning hammasi issiqlik chiqarishni tezlashtiradi. Bundan tashqari, qon 
tomirlarining torayishi natijasida terining issiqlik berishi kamayadi. Sovushning 
birinchi fazasi tana harorati biroz muddatda normal holda saqlanib turganligi 
uchun kompensator faza deb ham ataladi.
Keyinchalik organizmning kompensator imkoniyatlari kamayishi tufayli 
tana harorati pasaya borishidan birinchi navbatda markaziy nerv sistemasining 
251


faoliyatini susayishi kuzatiladi. Tana harorati +30-27
0
S gacha pasayganda nafas 
olishi va pulsi susayadi, yurakning urish kuchi sekinlashib, arterial bosim va 
qonning oqish tezligi kamayadi. Qonda kislorod bo’lsa ham to’qimalarda kislorod 
etishmovchiligi kuzatilib, modda almashinuvi intensivligi sekinlashadi. Kuchli 
darmonsizlik, holsizlanish, alahlash, uyquchanlik, xushini xiralashuvi ko’zga 
tashlanadi.
Tana haroratining keyinchalik pasayishidan barcha hayotiy jarayonlar 
sekinlik bilan o’cha boshlaydi. Bunga sovushning so’nggi fazasi deyiladi va 
harorat +25-22
0
S ga tushgach o’lim sodir bo’ladi.
Ayniqsa odam sovuq suvga tushganda sovush jarayoni tezlashadi. Bunda 
o’lim qisqa muddatda (1-1,5 soat ichida) sodir bo’ladi. Sovish jarayoni bir necha 
soatdan to bir sutkagacha cho’zilishi mumkin. Agar odam sovuq suvga to’satdan 
birdaniga tushganda o’lim chuqur gipotermiya holatiga tushganda qon tomirlari 
kollapsidan yoki sovuq qotish shokidan yuzaga kelishi mumkin.

Download 6,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   212   213   214   215   216   217   218   219   ...   577




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish