Tibbiyot instituti talabalari uchun


O’tmas vositalar bilan jarohatlanish sud tibbiyoti ekspertizasining o’ziga



Download 6,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/385
Sana21.03.2022
Hajmi6,49 Mb.
#504905
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   385
Bog'liq
sud-tibbiyoti iskandarov-a.i.-kuldashev-d.r. lot-1

6.6. O’tmas vositalar bilan jarohatlanish sud tibbiyoti ekspertizasining o’ziga 
xos xususiyatlari
O’tmas vositalar bilan jarohatlanishda odatda ekspertning oldiga quyidagi 
vazifalar qo’yiladi: o’tmas vositalar bilan jarohatlanish borligini aniqlash, ularning 
hosil bo’lish mexanizmi va jarohatlanish asbobi jarohatlovchi yuzasining o’ziga 
xos xususiyatlari, agar jarohatlanish urilish orqali etkazilgan bo’lsa, uning soni, 
urilish kuchining yo’nalishi; agar jarohatlanish o’tmas vositalar bilan siqilish 
tufayli sodir bo’lgan taqdirda siquvchi kuch yo’nalishi va ta’sir qilgan joy 
aniqlaniladi. Ba’zan odamning qo’lidagi predmet bilan jarohatlanish etkazilganligi 
to’g’risidagi savolni echishga to’g’ri keladi yoki jarohatlanishlar yiqilish tufayli 
olinganligini bilish muhim ahamiyatga egadir.
O’tmas vositalar yordamida jarohatlanish borligi va mexanizmini aniqlash 
odatda muhim qiyinchilik to’g’dirmaydi. Ular boshqa mexanik faktorlar - o’tkir 
vositalar va o’q otar qurollari bilan etkazilgan jarohatlanishlardan anchagina 
farqlanadi. O’tmas vositalar bilan jarohatlanishda yaraning noto’g’riligi, yara 
chetlarida hoshiyalanish va qontalashlar borligi, ba’zan ularning ezilishi, yara 
tubida va chetlarida ulag’ich to’qimaning mavjudligi haqida guvohlik beradi. 
Ba’zan ayrim hollarda tajribasiz vrachlar va ekspertlar o’tmas vosita qirralari 
urilishidan hosil bo’lgan yaralarni chopilgan yoki kesilgan yaralar turiga 
kiritadilar.
Ekspertizaning eng muhim vazifasi jarohatlovchi vositani aniqlashdir. 
Ko’pchilik hollarda, jarohatlanish etkazilgan predmetni, ekspertiza vaqtida aniqlab 
bo’lmaydi. Ekspert jarohatlanish xususiyatlariga qarab, uriluvchi yuzani, uning 
shakli, katta yuzasining minimal o’lchami va nisbatan aniq - chegaralangan 
91


yuzaning o’lchami, predmetlarda qirralari va burchaklari borligini aniqlaydi. 
Bunday qaraganda shilinishlar, yaralar, kalla suyagining bosilib sinishi va 
tuynuksimon sinishlari eng ko’p axborot manbai hisoblanadi. Ayrim hollarda 
jarohatlovchi vosita massasi haqida ham fikr yuritmoq mumkin.
Jarohatlovchi predmetning tasnifi kiyimi orqali urilganda biroz qiyinchilik 
tug’diradi. Qattiq qalin kiyim yara paydo bo’lishiga to’sqinlik qilib, shilinishning 
shakli va uzunligi o’zgaradi. Engil kiyim kamdan-kam hollarda yaraning 
xarakterini o’zgartiradi.
Odam tanasi va kiyimidagi jarohatlanish xususiyatlari to’g’ridan-to’g’ri 
stereomikroskop usulida tekshiriladi. Jarohatlovchi predmet materiali xarakterini 
aniqlashda rangli tamg’a, kimyoviy rangli reaktsiya hamda emission 
spektrografiya usullaridan foydalaniladi.
Ko’pincha ekspertiza uchun bir yoki bir necha taxmin qilingan jarohatlanish 
vositasi taqdim qilinadi. Ekspert o’zining xulosasida bunday predmetlar bilan 
jarohatlanish etkazilishi mumkinligini yoki bekor qiladi yoki shunga yo’l qo’yadi. 
Masalani hal qilishda jabrlanuvchidagi jarohatlanish bilan taxmin qilinuvchi 
jarohatlovchi vosita yordamida chaqirilgan eksperimental jarohatlanishlarning bir 
masshtabli fotosuratini solishtirish masalani hal qilishda yordamlashadi.
Jarohatlanish vositasini muhokama qilishda unda jabrlanuvchi to’qimalarni 
qon va sochni, kiyim tolalarining topilishi muhim ahamiyatga egadir.
Jarohatlovchi predmetning harakat yo’nalishini aniqlashda shilinishlarda 
epidermisning siljishiga alohida ahamiyat beriladi. Jarohatlovchi vosita ta’sir 
qiluvchi tomonda paydo bo’lgan yaraning chetlarida katta kenglikdagi 
hoshiyalanish zonasi, yara chetlarining qiyaligi va kavlanganligi yoki chetlarining 
qarama-qarshi tomonda kuchishi kuzatiladi.
Odamning qo’lida bo’lgan o’tmas vosita bilan urilishda boshida sodir 
bo’lgan yoki yiqilish tufayli yassi yuzaga urilishdan jarohatlanish olganligini tipik 
hollarda echish qiyin emas. Birinchi holatda jarohatlanish o’tmas vositaning 
to’g’ridan-to’g’ri ta’sir qilgan joyida joylashsa-da, qarama-qarshi urilish ko’zga 
tashlanmaydi, ammo yassi yuzaga yiqilganda urilish zonasida bosh miyaning tipik 
92


jarohatlanishi kuzatiladi.

Download 6,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   385




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish