Tibbiyot instituti talabalari uchun

18.2. Tibbiyot xodimlarining kasbiy huqubuzarligi holatida javobgarligi
Tibbiyot xodimlarining huquq va majburiyatlarini aniq belgilash
O’zbekiston Respublikasi konstituttsiyasi barcha O’zbekiston aholisining 
sog’lig’ini saqlash huquqiga amal qilish kafolatini beradi. Vrach bilan bemor 
o’rtasidagi o’zaro aloqa bizning davlatimiz konstitutsiyasida aniq ko’rsatilgan. 
Bunda har bir bemor davolanishi va ixtisoslashtirilgan tibbiy yordam olishi 
mumkinligi, vrach esa javobgar sifatida unga yordam ko’rsatishi majburligi 
uqdirilgan. Shunday ekan, ular orasidagi aloqa moral-etik normalarga asoslangan 
bo’lishi kerak.
Vrachning etikasi haqidagi asosiy ko’rsatma vrachning qasamyodida 
keltirilgan bo’lib, bunda yosh vrach diplom olar ekan, u o’zining butun kuchi va 
bilimini fuqaro sog’lig’ini saqlash va yaxshilash, davolash hamda kasallikni oldini 
olish, agar talab qilinsa jamiyat manfaatlari uchun sitqidildan harakat qilish 
to’g’risida va’da beradi. Vrach bemorga sitqidildan yordam berish majburiyatini 
oladi. Bunda vrach bilan bemor orasidagi masalada tibbiyot deontologiyasiga amal 
qilish muhim o’rin egallaydi. Buning asosida vrachlarga xos etika yotadi.
Bemor va uning qarindoshlari bilan doimiy aloqa paytida tibbiyot xodimlari 
631

---

ularga nisbatan xushmuomulalik, ochiq yuzlilik, e’tiborlilik, toqatlilik bo’lishi 
bilan ajralib turishi kerak.
Vrachlar o’zlarining kasbiy faoliyatida davomida bemorlar bilangina emas, 
balki uning qarindoshlari hamda bir-birlari bilan ham uchrashib turadilar. Bunday 
paytda muomula ochiq yuzlilik, o’rtoqlilik, bir-biriga nisbatan hurmat va ishonch 
tarzida bo’lishi kerak.
Sud tibbiyoti ekspertizasiga xos xususiyatlar, ularning xizmat vazifasini 
bajarayotgandagi ayrim ishlar uning faoliyatida ma’lum bir iz qoldirishi mumkin.
Ekspert faoliyatidagi asosiy dentologik masalaga sud tibbiyoti ekspertizasi 
o’tkazayotganda ekspertning jabrlanuvchi, marhumning qarindoshlari, tergovchi 
bilan ekspert orasidagi munosabatlar kiradi. Bundan tashqari, oddiy va komission 
ekspertiza o’tkazilayotganda boshqa mutaxassislar bilan muomulasi, sud va tergov 
jarayonida o’zini tutishi kabilar kiradi.
Yuqorida keltirilgan deontologik qoidalar buzilganda tibbiyot xodimlarining 
kasb huquqbuzarligi holatlarining sababchilari bo’lib hisoblanadi.