Tibbiyot instituti talabalari uchun

42-rasm. Yuzida shisha siniqlari bilan etkazilgan sanchib kesilgan 
yaralar (sut shishasining tubi tushirilgan tishsimon 
qirrasi bilan urilishdan hosil bo’lgan bir-biri bilan 
qo’shilib joylashgan yoysimon yaralar)
9.5. Arralovchi vositalar bilan jarohatlanish
Arralovchi vositalar bilan jarohatlanishning o’ziga xos xususiyatlari mavjud. 
Ular sud tibbiyoti amaliyotida kam kuzatiladi. Bu asosan yog’ochsozlik va 
yog’ochni qayta ishlash sanoatidagi baxtsiz hodisa hisoblanadi. Diskali arra bilan 
jarohatlanish juda xarakterlidir. Bunda yaraning qirralari notekis, tishsimon, mayda 
qirqimli bo’lib, suyakning arralangan yuzasi nisbatan tekis holatda yoysimon izlar 
borligi xarakterlidir.
Arra bilan jarohatlanishda yo’lsimon tasma tishlarining urilishidan ham, 
arralovchi harakatlaridan ham yuzaga kelishi mumkin. Tishlari bilan urilganda 
ko’pgina sanchilgan yoki sanchib-kesilgan yarachalar hosil bo’lib, bular 
tishlarining o’lchamlari, ularning tezligi va qismlarini ajratishdan sodir bo’ladi. 
Kuchli urilganda chuqurligida uzuq ulag’ich to’qimasi bo’lgan bitta yara ko’zga 
tashlanadi.
Arraning arralovchi ta’siridan uzun to’g’ri chiziqli notekis, qirralari 
hoshiyalangan, unda har xil tishsimon ko’rinishdagi yara xosil bo’ladi. Yaralarning 
chetida yuzaki kesiklar yoki tirnalishlar kuzatiladi. Yaralarning chuqurligida suyak 
qirindilari va zanglanish zarrachalari ko’rinadi. Suyaklarning jaroxatlanishi juda 
162

---

xarakterli bo’lib, arralangan joy aniqlaniladi. Ularga qarab arralarning turi va 
xususiyatlari haqida o’ylash mumkin. Arralangan joyni yuzasida parallel egatlar 
ko’rinib, unga qarab arra tasmasining turini aniqlash imkoniyati tug’iladi.
9.6. O’tkir vositalar bilan jarohatlanish sud tibbiyoti ekspertizasining o’ziga