Tibbiy kimyo javoblari

 

48.  

Р, S, Сl –

 

элементларининг организмда микдори, ахамияти.

 

Fosfor

 

azot kabi organizm uchun muhimdir. Organizmga o‘si

mliklar orqali tushadi. Odam organizmida fosfor 1,16% ni 

tashkil etib, uning 86% i qiyin eruvchi kalsiy fosfat ko‘rinishida suyak va tishlarda

 boiadi. Fosforning bir qismi yumshoq 

to‘qimalar tarkibiga kiradi. Fosfat kislota yuqori energetik birikmalar hosil boiishida asosiy rol o‘ynaydi (masalan, ATF, 

uglevod almashinuvida ham), DNK, RNK tarkibiga kiradi, fosfolipidlar, bufer sistemalar tarkibiga kiradi. Bir sutkada 

organizm 2,94# fosfor talab qiladi. Uning katta qismi sut, go‘sht, parranda, baliq, non, sab

zavotlar orqali organizmga 

tushadi. Bu mahsulotlardagi fosforning 70% i organizmga so‘riladi.

 

Oltingugurt 

odam organizmining 0,16% ini tashkil 

qiladi. U organizmning almashtirib bo‘lmaydigan komponenti 

hisoblanadi, chunki u ko‘pgina oqsillar, 

aminokislotalar, gormonlar, vitaminlar, nuklein kislotalar va h.k. tarkibiga kiradi. 

Tirik organizmda oltingugurtli aminokislotalar sulfatlargacha, qisman tiosulfatlargacha oksidlanadi va elementar 

oltingugurt ham hosil bo‘ladi.

 

Xlor

 

makroelement bo‘lib, faol metalloid, sariq tusli o‘tkir hidli gaz. U nafas olish yo‘llariga ta’sir etadi, yo‘tal va qizib 

achishish, xatto bo‘g‘ilishgacha olib keladi. Shuning u

chun uning havodagi miqdori 0,001 mg/l dan oshmasligi zarur. 

Odam organizmida 1 • 10 2 % xlor uchraydi. Hujayraning tashqi suyuqligida bo‘ladi va xlorid kislota hosil qilishda ishtirok 

etadi. Me’da shirasining 0,4—

0,5% ini tashkil etadi, u oqsillarning gidrolizini tezlashtiradi, protolitik fermentlarning 

faolligini oshiradi, bakteriotsid xususiyatga ega. Odam organizmida taxminan 0,25% xlor ioni mavjud. Bu ionlar hujayra 

membranalarining elektr o‘tkazuvchanligiga ta’sir etadi, qon bufer sistemasining hosil bo‘lishida, suv

-tuz almashinuvida 

qatnashadi.