Tibbiy kimyo javoblari

 

 

45. 

Калай ионининг одам организмидаги ахамияти, суткалик эхтиёжи канча?

 

---

@Mahmud_Yazdanov                                                   

Mahmud Yazdanov

     

[phone]  

Qalay.

 Odam organizmining zaharlanishiga asosan yuqori toksiklikka 

ega bo‘lgan Sn(CH

3

)

4

 va SnH

4

 

lar sabab bo‘ladi. 

Bundan tashqari, qalay bilan zaharlanish benzin tarkibiga qo‘shiladig

an Sn(C

2

H

5

)

=

 

hisobiga ham bo‘lishi mumkin. Qalay 

bilan zaharlanishning asosiy belgilaridan biri gematokrit, gemoglobin va qizil qon tanachalarining kamayishi bilan davom 

etadigan kamqonlik kasalligidir. Buning asosiy sababi Sn2+ning gem sintezida qatnashuv

chi σ 

- 

aminolevulinatdegidrataza fermentining SH 

—

 

guruhlari bilan komplekslanishi bo‘lib, oqibatda gem sintezi keskin 

kamayib ketishidir. Bundan tashqari qalay ionlari glutationreduktaza, glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza, laktat va 

suksinatdegidrogenaza fermentlarining SH- 

guruhlari bilan bog‘lanib, ularning ham faolligini kamaytiradi. Organizmda 

qalayning ko‘p miqdorda yig‘ilishi stenoz kasalligini keltirib chiqaradi. Buning natijasida teri va yuqori nafas yo‘llari 

zararlanadi. Jumladan, o‘pka rentgenogrammasida ko‘rinadigan qora dog‘lar paydo bo‘ladi, milkning qorayish holatlari 

kuzatiladi. Qalay miqdorining ortishi organizmdagi Ca2+ ionlar

iniig ko‘plab yig‘ilishi va Mg2+ ning miqdoriy kamayishi 

bilan boradi (sinergistik va antagonistik ta’sirlashuv). Bund

an tashqari, bu element bilan zaharlanish ruhiy kasalliklar 

kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Jumladan, qalay bilan zaharlangan bemorlarning

 

(6 oydan 10 oygacha bo‘lgan davrlarda) 

59 % da ensefalopatiya, 38 % esa ongiy zaiflik holatlari kuzatiladi. Tibbiyotda davolash maqsadida qalay saqlovchi 

moddalar qo‘llanilmaydi.