Tibbiy kimyo javoblari

II guruh biogen S- elementlari - Mg va Ca makroelementlardir.

 

Magniy  ionla

ri 15 dan ortiq fermentni faollaydi. Bu element ATF ni AMF ga o‘tishida qatnashadi. Mg organizmga 

antiseptik va qon tomirlarni kengaytiruvchi t

a’sir etadi, qon bosimini kamaytiradi, o‘simliklarda xlorofill tarkibining

  2% i 

tashkil etadi.Magniy ionlari rib

osomalar tarkibiga kirib, ularda oqsiJ molekulasini bog‘lovchi ko‘prikcha vazifasini 

bajaradi. Magniyning zarur miq- dorini organizm meva va sa

bzavotlardan oladi. Mg asosan o‘ rik, shaftoli, gulkaram, 

karam, kartoshka, pomidor tarkibida boiadi. Oziq ovqatl

ardagi magniy ionining faqatgina 40 % ini organizm o‘zlash

- 

tiradi. O‘zlashtirilgan magniy ionlari jigarda to‘planadi, keyin mushak va suyaklarga o‘tadi. U uglevodlar almashinuvini 

yaxshilaydi, suyak- larda Ca bilan birga muhim element hisoblanadi. Kalsiy-magniyli muvozanat buzilganda barcha 

magniy suyak va mushaklarga o‘tib kalsiyni siqib chiqaradi va magniyli raxit kelib chiqadi. Magniy miya fa

oliyatida ham 

katta ahamiyatga ega. Bu ion ta ’sirida nerv impuls

-

larini o‘tkazish jarayonlari, mushaklar qisqaru

vi kuzatiladi. 

Kalsiy

  

o‘ta zarur hayotiy elementdir. U organizmda ion ko‘rinishida oqsillar va lipidlar bilan bog‘langan holda boiadi. 

Kalsiy 

organizmga o‘simlik oziqlari va sut orqali tushadi. Odam organizmining 2% ni tashkil etadi. Uning asosiy qismi 

su

yak va tish to‘qimalarida fosfatlar, karbonatlar, ftoridlar shaklida boiadi.To‘qimalarda kalsiyning konsentratsiyasi oz 

boradi. Normal holdagi odam qonida kalsiy 9

—11 mg • % miqdorida bo’ladi. Bu miqdorning kamayishi asab 

sistemasining qo‘zg‘aluvchanligini

 

oshiradi. Ionlashgan kalsiy qon ivishida va muskullaming qisqaruvi va bo‘shashuvida 

ishtirok etadi. Uning sintezi D vitaminiga bogiiq. D vitamini organizmda kalsiy almashinuvini boshqaradi. Odam 

organizmigatushgan kalsiy ichaklaming shilliq qavatida saqla

nadigan maxsus oqsil moddasi bilan bog‘lanadi va 

organizmda tutib qolinadi.  

0 ‘z navbatida bu oqsilning sintezlanishi D vitamini miqdoriga bog‘ liq bo'lib, uning 

organizmda kamayishi bu oqsilning sintezlanishi va demak kalsiy ionining o‘zlashtirilishini q

iyinlashtiradi va oqibatda 

raxit keltirib chiqaradi.Ca2+ ionlari qator ishqoriy-yer metallar, masalan, stronsiy bilan almashinishi mumkin. Bu holda 

kasbiy kasalliklar kelib chiqadi.Organizmda kalsiy miqdori ortib ketsa, u toksik ta’sir ko‘ rsatishi mumkin.

 

Ba’zi kalsiy 

almashinuvi buzilgan jarayonlarda glaukoma, ateroskleroz, siydik-tosh kasalliklari, podagra kelib chiqadi.