Тиббий биология ва генетика Тиббиёт олийгохи талабалари учун дарслик

Профилактикаси. Эхинококкознинг шахсий профилактикаси: умумий
Гигиена қоидаларига амал қилиш, итларни ветеринария-санитария назора-тидан ўтказиш, агарда гижжалари бўлса дегельминтизация чораларини кўриш. Жамоат профилактикаси. Жамоат томонидан олдини олиш чоралари дайди итларни йўқотиш, сўйилган қўй, сигир ва бошқа уй ҳайвонларида эхинококкоз касаллиги бор-йўқлигини текшириб, зарарланган аъзоларн бўлса, уларни истеъмол қилишга йўл қўймаслик зарур. Аҳоли ўртасида эхино­коккнинг юқиш йўллари ва профилактикаси ҳакида тушунтириш ишларини олиб боришдан иборат.
Альвеококк (Alveococcusmultilocularis).Альвеококк чақирган касаллик альвеококкоз дейилади.Альвеококкоз оғир сурункали касаллик бўлиб, жигарда, мияда ва бошка аъзо ва тўқималарда паразитнинг личинкаси яшаши туфайли келиб чиқади. Вояга етган даврида гўштхўр ҳайвонларнинг (ит, мушук, тулки, бўри) ичагида паразитлик қилади.
Морфологик тузилиши. Танасининг узунлиги 1,5 -2,8 мм бўлади. Личинка даврида одамда, сичқонда, чўл сичқонлари ва баъзи бошқа кемирувчилар эъзоларида яшайди. Эхинококк пуфагидан фарқ қилиб, альвеококкнинг пуфаги бир нечта пуфакчалардан иборат бўлади. Пуфакчаларида суюқлик кам бўлади.Энг муҳим фарқи экзоген қиз пуфакчаларни ҳосил бўлиши ва бошқа аъзоларда метастазларнинг ривожланишидир. Одамга альвекоккоз кўпинча итлардан юқади

1 2

Расм Alveococcusmultilocularis 1- Альвеококкнинг жинсий етук босқичи;

2- Альвеококкнинг етилган бўғими – халтасимон бачадони кўриниб
турибди;
Ривожланиш цикли.Дефенитив ҳўжайини – тулки,қутб тулкиси, ит, бўри, чиябўри, оралиқ ҳўжайини-сичқонсимон кемирувчилар, одам. Табиий манбали касаллик. Европа, Шимолий Америка, Осиё(Марказий Осиё,Сибир) ҳудудларида кенг тарқалган. Етук шакли асосан эхинококка ўхшайди, лекин ўлчами кичиклиги, бачадонининг шарсимон шаклда бўлиши, сколексида илмоқлари сони билан фарқланади



Альвеококк личинкаси тушган аъзо некрозга учрайди, агар ўз вақтида даволанмаса ўлимга олиб келади. Ташхис қўйиши эхинококкоздек: аллергик синов, преципитация ва комплемент боғлаш реакцияси. Альвеококкозни эхинококкоздан фарқ қилиш жуда қийин, шу сабабдан одатда альвеококкоз ташхиси жуда кеч куйнлади ва шу туфайли даволаш чоралари камдан-кам яхши натижа беради.